شخصيّت رستم بر اساس داستان رستم و اسفنديار در شاهنامه و نظريّه «خودشكوفايي» آبراهام مزلو

The Study of Rostams character based on the story of “Rostam and Esfandyar’’ in Shâhnâmeh and theory of “self - actualization’’ by Abraham Maslow

همواره روشنفكران و متفكّران مكاتب مختلف به قصد ترسيم سيماي انسان كامل، مؤلّفه‌هايي را ارائه كرده‌اند. آبراهام مزلو از پايه‌گذاران روانشناسي انسان‌گرا، براي انسان كامل مورد نظر خود كـه از آن به فرد خـودشـكوفا تعبير مي‌كند، ويژگي‌هايي را عرضـه مي‌كند كه طبق ديدگاه وي، در مـورد بيشتر افراد موفّق مصداق دارد. رسـتم يكي از موفّق‌ترين و كـامياب‌ترين شخصيّت‌هاي شاهنامه است و عناصر اصلي ويژه افراد خودشكوفاي مزلو درانديشه‌ها، رفتار و گفتار وي قابل بازيابي است. اين مقاله، در آغاز «آبراهام مزلو»، نظريّه خودشكوفايي و عناصر آن را معرّفي مي‌كند و آنگاهدر قسمت اصلي مقاله، به توصيف و تحليل شخصيّت رستم (با تكيه بر داستان رستم و اسفنديار) مطابق با الگوهاي معرّفي شده مي‌پردازد. در واقع، اين پژوهش رستم را به عنوان الگوي ايراني براي نظريّه مزلو معرفي مي‌كند كه به نمونه‌هايي از داستان رستم و اسفنديار مستند شده است. به نظر مي‌رسد كه فردوسي در طرح اين داستان كه در واقع، آخرين حضور جدّي رستم در صحنه است، خواسته تا برتري جسمي، روحي، شخصيّتي و معنوي رستم را به نمايش بگذارد.

Always intellectuals and thinkers of different schools have provided elements to illustrate the image of the perfect man. Abraham Maslow one of the founders of humanistic psychology, presents some properties for his desired perfect human which interprets him as a selfactualized person that according to his view, it is true about most of the successful individuals. Rostam is one of the most successful and prosperous personages in shahnameh and the main elements of specialto the selfactualized individuals of Maslow can be retrieved in their thoughts,Behavior andhisspeech. In this article, at the beginning, we introduce Abraham Maslow and the selfactualization theory and its elements and then in the main section of the article, we describe and analyze the character of Rostam (relying on the story of Rostam and Esfandyar) according to the introduced patterns. In fact, this article introduces Rostam as an Iranian pattern for this theory which was documented by some exles and evidence from the story of Rostam and Esfandyar. In fact, it seems thatin thedesign of thisstory which is the last serious presence of Rustam on stage, Ferdowsi has asked to show Rostam superiority in Body, spirit and character.