بررسي تقابل زمان روايي و زمان متن در حكايت‌هاي گلستان سعدي

A Study of the Distinction between Narrative and Textual Time in the Anecdotes of Sa'di’s Golestan

«گلستان سعدي» اثري روايي است كه از تكنيك‌هاي زمان روايي به‌خوبي بهره برده ‌است. هدف اصلي اين پژوهش كشف تمايز زمان تقويمي و زمان متن در روايت‌هاي اين كتاب است. روش مورد استفاده در اين پژوهش، روش تحليل محتواست و واحد تحليل، مضمون در نظر گرفته شده‌ است. بدين منظور، بر پايه نظريّه روايت‌شناسي ژرار ژنت، مولّفه زمان در روايت‌هاي «گلستان سعدي» بررسي شد و اين نتايج به دست آمد كه در بخش‌هايي از روايت‌هاي گلستان انحراف از سير خطّي زمان وجود دارد؛ از جمله بر اساس معيار نظم، تعداد كُلّ حكايت‌هاي حاوي گذشته‌نگري، حدود 23% و تعداد كُلّ حكايت‌هاي حاوي آينده‌نگري، كمتر از 2% است. بر اساس معيار تداوم، تعداد كُلّ حكايت‌هاي حاوي توصيف‌هاي بلند و كوتاه، حدود 23% است. در 5/16% از حكايت‌هاي «گلستان»، تعادل زماني بين زمان متن و زمان داستان ديده‌مي‌شود و كُلّ حكايت با شتاب ثابت روايت مي‌شود. 96% حكايت‌هاي «گلستان» به دليل استفاده از شگرد فشرده‌نويسي، با شتاب مثبت روايت مي‌شود. آغاز 91% حكايت‌هاي اين كتاب به دليل استفاده از شگرد حذف، با شتاب مثبت روايت مي‌شود. بر اساس معيار بسامد، اغلب روايت‌هاي «گلستان» از بسامد مفرد برخوردارند و حدود 2% از روايت‌هاي آن بسامد مكرّر و 3% از روايت‌ها، بسامد بازگو دارد.

Sa#039;di#039;s Golestan is a narrative literary work in which the techniques of narrative time have been masterfully employed. This study aims at comparing narrative time and textual time in this literary masterpiece. To do so, based on Gerard Genette’s theory of narratology, the content of Sa#039;di#039;s Golestan was analyzed for the elements of time. It was found that there were some deviations from the linear course of time in some of Golestan’s narratives. As for the criterion of order, 23 and 2 percent of the whole anecdotes included analepsis and prolepsis respectively. As for duration, 23 percent of the anecdotes contained short and long descriptions. It was also found that there was a synchrony between narrative and textual tine in 16.5 percent of the anecdotes, where the whole story is narrated at a constant speed. It was also found that due to the use of summary technique, 96 percent of the anecdotes are rapidly narrated. This rapid narration was found in 91 percent of the anecdotes that contained ellipsis technique. Finally, as for the criterion of frequency, most of anecdotes had singular frequency, 2% had repetitive frequency and 3% had recounting frequency.