زيباشناسي بنيادي در فلسفۀ هيدگر و حكمت دائويي

Fundemental Aesthetics in Heideggerian Philosophy and Daoism

زيباشناسي دائويي مبتني بر نيروي خلاقانۀ دائو است كه منشأيي پيشاوجودشناختي دارد. زمينۀ خاستگاهي خلاقيت كه از دائو ناشي مي شود، شالودۀ هنر را در تفكر دائويي تشكيل مي دهد. معنابخشي در هنر و زبان در انديشۀ دائويي با ادراك دائو و يگانگي با آن ميسر است. هيدگر در آثار متأخرش در تحليل خويش از زبان، تفكر و شعر، مسائل زيباشناختي ويژه اي را مورد توجه قرار مي دهد و بر دروني بودن تعلق تفكر و شاعري به يكديگر تأكيد مي كند. به علاوه، هيدگر دائو را تفكري شاعرانه مي شناسد و بر آن است كه وقتي تفكر شاعرانه رخ مي نمايد، وجود و انديشه يكي و همان مي شوند. در انديشۀ دائويي، اين هماني تفكر و شعر، عدم تمايزي زيباشناختي است كه در ادبيات دائوييسم، هوان چِن (Huan Chen) خوانده مي شود. تا زماني كه شاعر خود را با حقيقت عيني چيزها كاملاً يكي نداند، خودآگاهي شاعرانه تحقق نمي يابد و اين همانا تفكر شاعرانه با تجربۀ مقدم بر وجودشناسي است كه هيدگر بدان دست يافته بود. اين مقاله در پي پاسخ گويي به اين پرسش است كه حس استحساني در انديشۀ هيدگر چگونه و تا چه حدي با زيباشناسي دائويي قرابت دارد. به عبارت ديگر، با توجه به نمونه هاي آثار دائويي و انديشه هاي هيدگر مي توان مفاهيمي مانند يگانگي، توازن و انكشاف را از منظر زيباشناسي در اين دو تفكر بررسي كرد. چه بسا واكاوي اين پرسش بتواند به فهم نگرش زيباشناختي هيدگر در آثار متأخرش كمك كند.

Daoist aesthetics is based on the creative power of Dao which has a preontological origin. The original context of creativity which arises from Dao, forms the foundation of art in Daoist thought. In Daoist thought, giving meaning in art and language is only realized through the perception of Dao and unification with it. In his later works, Heidegger pays a great attention to Aesthetic issues in his analysis of language, thought and poetry and emphasizes on the internal mutual dependency of thought and poetry. Furthermore, Heidegger recognizes Dao as a poetic thought and argues that when a poetic thought occurs, Being and Thought would become one and the same. In Daoist thought, the identity of thought and poetry, is an aesthetic nondistinction that is called Huan Chen in Daoist literature. Poetic self consciousness would not be realized until the poet gets perfectly unified with the concrete reality of things; and this is the same poetic thought with a preontological experience Heidegger had achieved. This essay intends to answer the question how and to what extent the Heideggerian aesthetic thought is near to Daoist Aesthetics; perhaps exploring this question can contribute to understanding Heideggarian aesthetic view in his later works and probably it would provide the possibility of dialogue for a better understanding of East and West thoughts.