آهنگ لغزش چپگرد گسل چوپانان در زمان كواترنري (پليستوسن)

The Sinistral slip rate of Chupanan Fault during the Quaternary period (Pleistocene)

منطقه مورد مطالعه در خرد قاره ي ايران مركزي، بلوك يزد، زير زون انارك خور و در حاشيه گسل بزرگ كوير قرار دارد. گسل چوپانان از شاخه‌هاي فرعي گسل بزرگ كوير است كه به عنوان گسل اصلي منطقه مورد مطالعه در نظر گرفته شده است. به دليل كافي نبودن داده‌هاي زمين لرزه‌ه اي دستگاهي بزرگ بر روي گسل جنباي چوپانان، بررسي توان لرزه‌اي اين گسل، بر اساس كاتالوگ زمين لرزه‌اي غيرممكن مي‌باشد. در اين پژوهش، با توجه به وجود شواهد ريخت زمين‌ساختي متعدد در امتداد گسل چوپانان و شاخه‌هاي فرعي آن، از جمله جابه‌جايي آبراهه‌هاي كوچك و بزرگ و مخروط ‌افكنه‌ها، حركت جنباي گسل در بازه زماني كواترنري بررسي گرديد. شواهد ريخت زمين‌ساختي ارائه شده در گستره جغرافيايي خور نشان از حركت گسل چوپانان در بازه زماني پلئيستوسن به صورت امتدادلغز چپگرد است. با در نظر گرفتن حركات افقي در امتداد سامانه گسلي چوپانان در بخش‌هاي مختلف آن، بيشترين آهنگ لغزش در شمال روستاي عروسان در حدود 4 ميلي‌متر بر سال محاسبه گرديد.

The study area is located in the Central Iran Micro continent, Yazd block, Anarakkhur sub zone and in margin of edge ofthe GreatKavirFault. The Chupanan Fault is considered a branch of Great Kavir Fault and is the most important fault of the study area. Reason to absence of great systematical earthquake data along the Chupanan fault, checking of sesmicity of the area based on earthquake catalog is impossible.In this research, according to the several morphotectonic evidences along the Chupanan fault and its branches, including the displacement of large and small streams and alluvial fans, activity of the faults during Quaternary period is studied. The presented morphotectonic evidences in the Khur area indicate that the major movement of the Chupanan fault during Pleistocene is sinistral strikeslip. By considering the horizontal offsets along the Chupanan fault zone in different parts of the area, maximum slip rate is measured about 4 mm/yr in the north Arusan village.