تاثير كاني‌زايي انيدريت بر كيفيت مخزني دولوميت‌هاي سازند عرب؛ مطالعه موردي در يكي از ميادين هيدروكربني خليج فارس

The Impact of Anhydrite Mineralization on Reservoir Quality of the Dolomites of Arab Formation; a Case Study from a Hydrocarbon Field in the Persian Gulf

سازند عرب، با سن ژوراسیك بالایی، به‏‌عنوان یك سكانس كربناته- تبخیری كلاسیك، یكی از مهمترین مخازن هیدروكربنی در خلیج فارس و نواحی اطراف آن است. در این مطالعه، با توجه به اهمیت مخازن دولومیتی در جهان و تاثیر كانی‌زایی تبخیری در این مخازن، تاثیر بافت، توزیع و فراوانی انیدریت در توالی دولومیتی سازند عرب مورد مطالعه قرار گرفته است. بر این اساس، از تلفیق نتایج حاصل از توصیف مغزه‌ها، مطالعات پتروگرافی، تخلخل-تراوایی مغزه و داده‌های فشار موئینه تزریق جیوه استفاده شده است. مطالعات پتروگرافی نشان داد كه یك رابطه مشخص بین درصد، بافت و توزیع انیدریت در مخزن وجود دارد. انیدریت به صورت توزیع یكنواخت و پراكنده و بافت‌های پویكیلوتوپیك، نودولار، پر كننده تخلخل و لایه‌ای مشاهده می‌شود. به‌صورت كلی، توالی‌های مخزنی با توزیع یكنواحت انیدریت منطبق با نمونه‌های با درصد انیدریت بالا و بافت‌های نودولار و پركننده تخلخل می‌باشند. در مقابل توالی های با توزیع پراكنده انیدریت در ارتباط با دولومیت های با درصد انیدریت پایین و بافت پویكیلوتوپیك مشاهده می شوند. ارزیابی داده‏های تخلخل، تراوایی و پارامترهای استخراج‏شده از منحنی‌های تزریق جیوه نشان داد كه دولومیت‌های با درصد انیدریت پایین، بافت پویكیلوتوپیك و توزیع پراكنده، به ‏دلیل منافذ و گلوگاه‌های ارتباطی بزرگتر، كیفیت مخزنی بالاتری دارند.  

The Late Jurassic Arab Formation, as an excellent example of the classic carbonate-evaporate sequences, constitutes one of the most prolific hydrocarbon reservoir in the Persian Gulf and adjacent areas.  In this study, regarding the importance of dolomite reservoirs throughout the world, and the effects of anhydrite mineralization on these reservoirs, the impact of anhydrite texture, its distribution and abundance within the dolomite intervals of the Arab Formation is investigated. In this respect, the integration of the results from core description, petrographic studies as well as core poroperm values and the mercury injection capillary pressure data have been used. The petrographic analysis indicates that there is a strong relationship between the percentage, texture and distribution of anhydrite in the reservoir. Anhydrite has been developed as uniform and patchy distribution in the reservoir with poikilotopic, nodular, pore filling and bedding textures. Generally, the reservoir intervals with the uniform anhydrite distribution are correlatable with the high percent anhydrite samples, and nodular and pore filling textures. In contrast, the intervals with patchy anhydrite cover the reservoir dolomites with low percent anhydrite and poikilotopic texture. The assessment of poroperm data and parameters extracted from the mercury injection capillary pressure tests indicates that the dolomites with patchy anhydrite, poikilotopic texture and low anhydrite content, due to the large pore throats radius, comprise the best reservoir units of the Arab Formation.