مدل‌سازي فرسايش پاشماني در بخشي از حوضه آبخيز كارون شمالي با استفاده از روش استنتاج فازي

Modeling of Splash Erosion using Fuzzy Logic Approach in Part of Northern Karoon Basin

فرسايش پاشماني از اشكال اصلي و مهم فرسايش آبي است كه بستر را براي ايجاد ساير اشكال فرسايش فراهم مي كند. هدف از اين مطالعه مدل سازي فرسايش پاشماني در بخشي از حوضه آبخيز كارون شمالي از طريق روش استنتاج فازي مي باشد. عمده كاربري اراضي منطقه به صورت كشت آبي، كشت ديم، مرتع و مرتع تخريب شده مي باشد. ويژگي هاي خاك شامل ماده آلي، آهك، مقاومت برشي سطحي، توزيع اندازه ذرات، ميانگين وزني قطر خاكدانه و فرسايش پاشماني خاك در چهار حالت شيب (S: ٪) و شدت بارندگي (RI: 1mm.h) به ترتيب 505، 5015، 80 5، 80 15، توسط دستگاه پاشماني چند متغيره (MSS) در 80 نقطه اندازه گيري شد. مدل سازي براساس روش موسوم به قانون تركيبي استنتاج با پنج روش در انتخاب عملگرها صورت گرفت. كارايي اين پنج روش با استفاده از شاخص ميانگين مربعات خطا بين مقادير اندازه گيري شده و برآورد شده مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه هر 5 روش كارايي مناسبي در تخمين فرسايش پاشماني دارند. همچنين فرسايش پاشماني به وسيله پارامترهاي شيب، شدت بارندگي، ميانگين وزني قطر خاكدانه، مقاومت برشي سطحي، شن ريز و سيلت درشت به خوبي و با دقت زياد برآورد مي شود.

Splash erosion is one of the most important water erosion types, causing initiation of other types of water erosion. The objective of this study is to model the splash erosion using fuzzy logic approach in part of northern Karoon basin. The major land usage in the area are irrigated farming, dry land farming, pasture and degraded pasture. For the purposes of this study, soil properties including organic matter; CaCO3; surface shear strength (SSS); particle size distribution; mean weight diameter (MWD) and soil splash erosion were measured under four different slope conditions (S:%) and rainfall intensity (RI:mm.h1): 550, 580, 1550, 1580, respectively, using multiple splash sets (MSS) at 80 different locations. Splash erosion was modeled based on combinational rule of inference under five conditions for selection of different operators. The efficiency of the models was evaluated using mean square error (MSE) between observed and estimated values. Results revealed that all models are capable of predicting splash erosion. Also slope, rainfall intensity, MWD, SSS, fine sand and coarse silt attributes were found to be appropriately and precisely using splash erosion.