تأثير كود نيتروژن و محلول‌پاشي بور بر عملكرد كمّي و برخي خصوصيات فيزيولوژيكي گياه دارويي كارلا (Momordica charantia L.)

Effects of nitrogen and foliar application of boron on yield and some physiological characteristics in karela (Momordica charantia L.)

به‌منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف كود نیتروژن و محلول‌پاشی بور بر برخی صفات كمّی و فیزیولوژیكی گیاه كارلا (Momordica charantia L.)، آزمایشی به‌‌صورت فاكتوریل و در قالب طرح پایه بلوك‌های كامل تصادفی با سه تكرار در سال 1392 در دانشكده كشاورزی دانشگاه شاهرود اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح كود نیتروژن 75، 150 و 225 كیلوگرم نیتروژن خالص در هكتار از منبع اوره به‌عنوان عامل اول و چهار سطح محلول‌پاشی بور شامل: صفر، یك، دو و سه گرم در لیتر از منبع اسید بوریك به‌‌عنوان عامل دوم بودند. صفات اندازه‌گیری شده در این تحقیق شامل طول و قطر میوه، عملكرد میوه، كلروفیل a، b و كاروتنوئید، میزان قند و نیترات میوه و فعالیت آنزیم نیترات ریدوكتاز بودند. نتایج نشان داد كه اثر كود نیتروژن بر همه صفات اندازه‌گیری شده بجز قطر میوه معنی‌دار بود. محلول‌پاشی بور بر عملكرد میوه و كلروفیل b (05/0>P)، قند میوه و نیترات برگ و میوه (01/0>P) تأثیر معنی‌دار داشت. همچنین اثر متقابل نیتروژن و بور بر عملكرد میوه و نیترات برگ معنی‌دار شد. مقایسه میانگین صفت عملكرد میوه نشان داد كه بیشترین عملكرد میوه در سطح 150 كیلوگرم در هكتار كود نیتروژن و محلول‌پاشی 2 گرم بور در لیتر بور حاصل شد. نتایج نشان داد كه بیشترین میزان نیترات در بافت برگ و میوه در سطح 225 كیلوگرم در هكتار نیتروژن حاصل شد. به‌طور كلی نتایج نشان داد كه بهترین تیمار برای بدست آوردن حداكثر عملكرد و كیفیت میوه، استفاده از 150 كیلوگرم نیتروژن در هكتار به همراه محلول‌پاشی دو گرم در لیتر بوریك اسید بود.

In order to study the effect of different amounts of nitrogen fertilizer and foliar application of boron on some physiological traits in karela plants (Momordica charantia L.), a factorial experiment in a randomized complete block design with three replications was conducted at the Sharood University of Technology in 2013. The treatments consisted of three levels of nitrogen fertilizer: 75, 150 and 225 kg N.ha-1 (urea source) as the first factor and four foliar applications of boron including: 0, 1, 2 and 3 g per liter of boric acid as the second factor. The traits measured in this study included the length and diameter of fruit, fruit yield, chlorophyll "a","b", and carotenoids, the conent of sugar nitrate and nitrate reductase enzyme activity. The results showed that, nitrogen fertilizer except diameter of fruit had significant on all of attribute traits. Foliar application of boron in this study had significant effect on fruit yield, the content of chlorophyll "b" (P<0.05) in leaf, sugar and the amont of nitrate in leaf and fruit (P<0.01). Interaction between nitrogen fertilizer and foliar application of boron had significant effect on fruit yield and leaf nitrate content. The results showed that the highest fruit yield was obtained at 150 kg N.ha-1 and 2 g per liter of boron. In addition, the highest amount of nitrate in leaf and fruit tissues was obtained at 225 kg N. ha-1 treatment. Finally, 150 kg N. ha-1 fertilizer and 2 g per liter of boron was identified as the best treatment to obtain maximum yield and fruit quality.