اخلاق و حيوانات: رويكردها و نظريه‌ها

رفتاري كه ما آدميان با حيوانات داريم موضوع شاخه‌اي از اخلاق كاربردي ‌است كه آن را اخلاق حيوانات مي‌نامند. در اخلاق حيوانات رويكردهاي گوناگوني وجود دارد: رويكرد تحليلي، رويكرد قاره‌اي، رويكرد پراگماتيستي و رويكرد الاهياتي. از سوي ديگر فيلسوفان اخلاق نظريه‌هاي كلاسيك اخلاق را در اين حوزه به كار گرفته و در خصوص حيوانات موضع گيري كرده‌اند. در يك تقسيم بندي كلي اين نظريات در دو دسته جاي مي‌گيرند: (1) نظريه‌هاي مستقيم (2) نظريه‌هاي غير مستقيم. ذيل نظريه‌هاي غير مستقيم، نظريه‌هاي كانتي و قرارداد اجتماعي قرار مي‌گيرند و نظريه‌هاي مستقيم خود به دو دسته تقسيم مي‌شوند: نظريه‌هاي قائل به برابري انسان و حيوانات و نظريه‌هاي قائل به عدم برابري. پژوهشگر حوزه اخلاق حيوانات با آگاهي از رويكردها و نظريه‌هاي موجود، آن‌ها را در موضوعات جزيي‌تر اين حوزه -همچون آزمايش بر روي حيوانات، استفاده از آن‌ها در باغ وحش‌ها و سيرك‌ها و ...- به كار خواهد برد. نوشتار حاضر در پي آن است كه چارچوب‌هاي اصلي شاخه‌ اخلاق حيوانات را به اجمال معرفي و پيشنهادي در مورد بهترين رويكرد براي جامعه ايران ارايه نمايد.