بررسي مفهوم سلامت در نظريه امنيت انسان

امنيت يكي از نيازهاي اساسي و اوليه هر انسان است. حتي مي‌توان گفت امنيت، خواست همسان انسان و حيوان در همه زمان‌ها و مكان‌ها است. امنيت‌خواهي بر پايه سرشت انسان است و جدا از اين‌كه امنيت، بايسته زندگي اجتماعي يا بنيادگرفتن دولت است، ولي از همان آغاز آفرينش، همواره از آرزوهاي آدميان بوده است. با گستردگي كه اين واژه دارد بايد ويژگي‌هايي براي آن شناخت؛ همين ويژگي‌ها، راه را براي دولت‌ها باز گذاشته تا همواره در شرايط اضطراري، امنيت را بر حقوق و آزادي‌هاي فردي برتري دهند. اين ويژگي‌ها عبارتند از اين‌كه: نخست، امنيت جنبه سرشتي دارد. انسان‌ها در گرايش به امنيت با جانوران برابرند و جدا از چگونگي و اندازه آن، هر دو از تهديد و ناامني گريزانند. اين خود نشان مي‌دهد كه يكي از نيازهاي نخستين انسان امنيت است. دوم اين‌كه امنيت جنبه قراردادي دارد. قراردادي‌بودن در طول سرشتي‌بودن امنيت است. در اينجا امنيت نه تنها به انسان كه فراتر از آن به جامعه محدود مي‌گردد. از انواع محتملتهديدهاي امنيت انسان، ايمن‌بودن براي مثال در برابر بيماري‌هاي عفوني كشنده، غذاي ناسالم، سوء تغذيه، عدم دسترسي به مراقبت‌هاي بهداشت و سلامت اوليه است. از آنجا كه تهديدهاي مطرح در يك كشور يا منطقه مفروض مي‌توانند به منطقه‌اي وسيع‌تر سرايت كنند و عوارض خارجي منفي براي امنيت منطقه‌اي، بين‌المللي و جهاني داشته باشند و با توجه به اين‌كه سلامت يكي از مؤلفه‌هاي مهم نظريه (آموزه) امنيت انسان است در اينجا اين پرسش مطرح مي‌شود كه مقوله امنيت و مؤلفه‌هاي آن و حوزه سياست خارجي دولت‌ها تا چه ميزان بر سلامت و حقوق مرتبط با آن اثر گذاشته و روند حقوق جهاني سلامت را تسريع بخشيده و تثبيت كرده است؟ لذا در اين مقاله سلامت در حوزه نظريه امنيت انسان، امنيت بين‌المللي و جهاني و سياست خارجي مورد بررسي قرار گرفته و به بحث درباره امنيت سلامت بين‌المللي و امنيت سلامت جهاني و نقش سياست خارجي پرداخته مي‌شود.