حقوق شهروندي در پرتو آئين ‌هاي نوين اداري

در عصر پسامدرن اداره حكومت، نقش و مسؤوليت دولت نسبت به آنچه تا پيش از آن ايفا مي‌كرد، متحول شده و نقش‌آفريني شهروندان و حقوق آنان در گستره يك نظام اداري مطلوب، مؤلفه‌هاي اصلي حكمراني نوين را شكل داده است. دو گام اساسي در عملكرد دولت‌هاي امروز، سرلوحه حكمراني نوين قرار گرفته است: الف ـ ايجاد نظام حكمراني مطلوب و دولت شايسته با توجه به هنجارهاي نوين و ارزشمندي چون اصول كلي حقوق اداري؛ ب ـ تضمين و صيانت حقوق شهروند از طريق ساز و كارهاي نظارتي و نيز ايجاد بستر ايفاي نقش فعال او در عرصه اداره امور كشور. مؤلفه‌هاي اداره مطلوب كه سرمشق تكاليف دولت‌هاي نوين قرار گرفته، استخوان‌بندي اصلي حقوق نوين شهروندان در عرصه كنوني حكمراني را نيز تشكيل مي‌دهد. با توجه به اهميت بسيار زياد و روزافزون اين دسته از حقوق شهروندي در آيين‌هاي نوين اداري، در اين پژوهش تلاش شده است كه اهم اين حق‌ها از رهگذر مداقه در اصول اداره مطلوب دريافته شده و به صورت مدون و روشن ارائه شود.سؤال اصلي پژوهش حاضر اينست كه مصاديق حقوق شهروندي منتج از مؤلفه‌ها و ارزش‌هاي بنيادين اداره مطلوب چه مي‌باشند؟ با تعمق و مداقه در كتب، مقالات و اسناد قانوني مرتبط در اين پژوهش دريافته شد كه اهم اين حقوق شهروندي عبارتند از: حق برابري در حمايت قانون و برخورداري از فرصت‌ها و تسهيلات، حق آزادي و تكريم ارباب رجوع، حق بر متناسب‌بودن، عاقلانه، دقيق و سنجيده بودن اعمال دولتي، حق برخورداري بي‌وقفه و به‌موقع از خدمات عمومي، حق بر دولت شفاف و آزادي اطلاعات، حق تضمين و احترام به حقوق مكتسبه و انتظارات مشروع، حق بر دولت پاسخگو، حق بر دولت سالم و منع سوءاستفاده از قدرت، حق بر دولت هوشمند و منطبق با فناوري و دانش روز، حق مشاركت، حق بر دولت كارآمد و اثربخش و حق بر مسؤوليت‌پذيري دولت و ايفاي تكاليف قانوني.