ارزيابي اثرات زمان برداشت و توزيع عمودي قوزه بر برخي خصوصيات جوانه زني و بنيه بذر و ظهور مزرعه‌اي گياهچه پنبه رقم ساحل

Evaluation of picking time and vertical distribution of bolls effects on some seed germination and vigor traits and seedling field emergence of cotton (Gossypium hirsutum L.) Sahel cultivar

به منظور ارزيابي اثرات زمان برداشت و توزيع عمودي قوزه بر برخي خصوصيات جوانه زني و بنيه بذرها و ظهور گياهچه هاي پنبه رقم ساحل، تحقيقاتي آزمايشگاهي و مزرعه اي در طي سال‌هاي 1390 و 1391 در استان گلستان انجام گرفت. ابتدا آزمايش مزرعه اي به صورت فاكتوريل بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار و 2  فاكتور زمان برداشت(چين اول و چين دوم) و توزيع عمودي قوزه بر روي ساقه اصلي (پاييني، مياني و انتهائي) اجراء گرديد. آزمون هاي جوانه زني و بنيه براي بذرهاي حاصله انجام و در سال دوم تحقيق همين بذرها جهت بررسي درصد ظهور گياهچه در مزرعه، طول ريشه اصلي گياهچه در مزرعه و شاخص بنيه گياهچه در مزرعه بر پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي اجرا گرديدند. نتايج تجزيه واريانس صفات مورد بررسي در تحقيق سال اول نشان داد كه اثرات عوامل زمان برداشت و توزيع عمودي قوزه تنها بر درصد جوانه زني در بذرها اما اثر متقابل آن ‌دو بر درصد بذرهاي جوانه‌زده در آزمون پيري زودرس، هدايت الكتريكي بذرها، درصد جوانه زني بذرها در آزمون جوانه زني در سرما، درصد جوانه زني در آزمون جوانه زني در گرما و درصد جوانه زني در آزمون جوانه زني در گرما و سرما تأثير معني داري داشتند. مقايسه ميانگين صفات مشخص ساخت كه حجم و وزن حجمي بذرهاي برداشت شده در چين اول نسبت به چين دوم بيشتر و درصد جوانه زني بذرهاي چين اول و قوزه‌هاي واقع شده در قسمت مياني بوته ها بالاترين درصد جوانه زني را دارا بودند. ارزيابي آزمون‌هاي بنيه بذر در تيمارهاياثر متقابل زمان برداشت × توزيع عمودي قوزه ها نشان داد كه در آزمون پيري تسريع شده بذرهاي قوزه‌هاي پاييني و مياني داراي درصد جوانه زني بهتري نسبت به بذرهاي ساير تيمارها بودند. بررسي درصد ظهورگياهچه در مزرعه نشان داد كه بذرهاي قوزه‌هاي قسمت مياني داراي بالاترين درصد ظهورگياهچه در مزرعه بودند اما از لحاظ طول ريشه اصلي گياهچه در مزرعه تفاوت معني داري بين بوته هاي بذرهاي حاصل از قوزه‌هاي پاييني و مياني وجود نداشت. بالاترين همبستگي بين درصد بذرهاي جوانه زده در مزرعه با نتايج آزمون جوانه زني در سرما بدست آمد. نتايج اين تحقيق نشان داد كه بمنظور توليد بذرهاي  با كيفيت بالاي جوانه زني و بنيه پنبه رقم ساحل مي توان بذرهاي چين اول و از قوزه‌هاي مياني برداشت كرد

In order to evaluate of picking time and vertical distribution of bolls effects on some seed germination and vigor traits and seedling field emergence of cotton (Gossypium hirsutum L.) Sahel cultivar, two experiments were conducted in Golestan province during 20112012 in farm and a laboratory phases. In first, farm phases were carried out in factorial experiment based on a complete block design (RCBD) with four replications and two factors. Factors levels was boll picking time (first and second picking) and vertical distribution of bolls (lower, middle and upper parts). Germination and vigor tests was surveyed on these seeds and in second farm study, same seeds was planted under first year farm experiment procedure in order to evaluating of seedling filed emergence percentage, main root length of seedling and seedling vigor index under field condition. Analysis of variance of the first year of the study showed that picking time and vertical distribution of boll had only significant effect on the percent of seed germination but their interaction effect on germinated seed percentage after accelerated ageing test, seed electrical conductivity, germination percent in cool germination test, germination percent in warm germination test and cool warm vigor index were significant. Mean comparison of studied traits indicated that seed volume and seed bulk density of first picking bolls in compare to second picking bolls had effectively more values and seed germination percentage of first picking and middlelocated bolls promoted the highest germination percentage. Evaluating of the seed vigor tests results under factors interaction (picking time × vertical distribution of bolls) revealed in accelerated ageing test, the seeds of lower and middle bolls had better germination percentage in compare to other treatments. Results of seedling filed emergence percentage under filed circumstance was indicated that seeds of middle bolls had highest seedling filed emergence percentage but there was no significant different between lower and upper boll seeds on seedling root length size. The highest correlation among germinated seed percentage under field condition was seen with cool germination results. Outcomes of this study were indicated in order to produce high quality seed germination and seed vigor of cotton Sahel cultivar, seed can be removed in first picking and middle bolls