بررسي تأثير كود بيولوژيك و تراكم بوته بر عملكرد و اسانس گياه دارويي گشنيز (Coriandrum sativum L.)

Effects of biofertilizer and plant density on yield and essential oil of Coriandrum sativum L.

به‌منظور بررسی اثر كود بیولوژیك و تراكم بوته بر عملكرد و اسانس گیاه دارویی گشنیز (Coriandrum sativum L.)، شامل وزن هزاردانه، عملكرد بیولوژیك، عملكرد دانه، میزان اسانس و عملكرد اسانس، آزمایشی به‌صورت فاكتوریل با استفاده از دو عامل كود بیولوژیك نیتروكسین (عدم تلقیح، تلقیح با بذر، محلول‌پاشی بر روی بوته در مرحله ساقه رفتن و تلقیح با بذر+محلول‌پاشی بر روی بوته در مرحله ساقه رفتن) و تراكم بوته (5/12، 7/16 و 25 بوته در مترمربع) در قالب طرح پایه بلوك‌های كامل تصادفی با دوازده تیمار و سه تكرار در مزرعه تحقیقاتی شركت كشاورزی ران در شهرستان فیروزكوه در سال 1390 مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد كه بیشترین وزن هزاردانه (04/5 گرم)، عملكرد بیولوژیك (9/5727 كیلوگرم در هكتار)، عملكرد دانه (1/630 كیلوگرم در هكتار)، میزان اسانس در دانه (26/0%) و عملكرد اسانس (60/1 كیلوگرم در هكتار) در تیمار تلقیح نیتروكسین با بذر همراه با محلول‌پاشی بر روی بوته در مرحله ساقه رفتن حاصل شد. تراكم بوته نیز دارای تأثیر معنی‌داری بر روی صفات مورد بررسی بود، به‌طوری كه بیشترین عملكرد بیولوژیك (1/6853 كیلوگرم در هكتار)، عملكرد دانه (8/755 كیلوگرم در هكتار) و عملكرد اسانس (13/1 كیلوگرم در هكتار) در تراكم 25 بوته در مترمربع و نیز بیشترین میزان اسانس (19/0%) در تراكم 7/16 بوته در مترمربع بدست آمد. طبق نتایج حاصل، تیمار شامل مصرف دو بار كود بیولوژیك نیتروكسین و استفاده از تراكم 25 بوته در مترمربع، بهترین نتیجه را داشته است.

This research was aimed to study the effects of biofertilizer and plant density on yield and essential oil of coriander (Coriandrum sativum L.). The traits including 1000-seed weight, biological yield, seed yield, essential oil content, and essential oil yield were measured in a factorial experiment based on a randomized complete block design with twelve treatments and three replications. The study was conducted at the research field of Agriculture Company of Ran, Firouzkuh, Iran in 2011. The factors were nitroxin biofertilizer at four levels (non-inoculated, inoculated seeds, spraying on the plant at stem elongation stage and inoculated seeds+spraying on the plant at stem elongation stage) and plant density at three levels (12.5, 16.7 and 25 plants m-2). Results showed that the highest 1000-seed weight, biological yield, seed yield, essential oil content, and essential oil yield were obtained from nitroxin inoculation with seeds together spraying on the plant at stem elongation stage. Plant density also showed significant effects on the mentioned traits, as the highest biological yield, seed yield and essential oil yield were obtained in a density of 25 plants m-2 and the maximum essential oil content was recorded in a density of 16.7 plants m-2. According to the results of this study, two- time consumption of nitroxin biofertilizer and a density of 25 plants m-2 were identified as the most suitable treatment.