ارزيابي عملكرد كمّي و كيفي كدوي تخم پوست كاغذي (Cucurbita pepo L.) تحت القاي تنش كم‌آبي و كود نيتروژن

Assessment of quantitative and qualitative traits in the pumpkin (Cucurbita pepo L.) under water deficit stress induction and nitrogen fertilizer

به‌منظور بررسی برخی خصوصیات كمّی و كیفی گیاه دارویی كدوی تخم پوست كاغذی (Cucurbita pepo L.) تحت تیمارهای كود نیتروژن و تنش كم‌آبی، آزمایشی در سال زراعی 1391-1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. در این تحقیق كه به‌صورت آزمایش مزرعه‌ای و در قالب آزمایش فاكتوریل بر پایه طرح بلوك‌های كامل تصادفی با سه تكرار انجام شد، كود نیتروژن در سه سطح (60، 120 و 180 كیلوگرم در هكتار نیتروژن خالص از منبع كود اوره) و تیمار تنش كم‌آبی در سه سطح (شاهد، قطع آبیاری در مرحله شیری دانه و قطع آبیاری و محلول‌پاشی كلرات سدیم در مرحله شیری دانه) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد كه تیمار كود نیتروژن بر تمام صفات مورد بررسی غیر از تعداد دانه و تیمار تنش كم‌آبی بر تمام خصوصیات گیاه غیر از تعداد دانه، طول دانه و محتوای اسید استئاریك در سطح آماری اثر معنی‌دار داشت. در این مطالعه، افزایش شدت تنش كم آبی موجب كاهش میزان تمام صفات مورد بررسی غیر از محتوای اسید لینولئیك شد. همچنین افزایش سطوح كود نیتروژن موجب كاهش میزان تمام صفات مورد بررسی شد. بیشترین میزان وزن میوه، وزن دانه، عرض دانه، ضخامت دانه، روغن، اسید لینولئیك، اسید اولئیك، اسید پالمتیك و اسید استئاریك در سطح كودی 60 كیلوگرم در هكتار نیتروژن بدست آمد. در مجموع، تیمار كود نیتروژن 60 كیلوگرم در هكتار و آبیاری شاهد مناسب‌ترین تیمار از نظر حصول حداكثر عملكرد دانه توصیه می‌شود.

To study some quantitative and qualitative traits of Cucurbita pepo L. under fertilizer and water deficit stress, a trial was conducted in the research field of Tarbiat Modares University in 2011 and 2012 cropping years. In this study, the experiment was performed in factorial randomized completely block design with three replications. and water deficit at three levels (normal irrigation, withholdingirrigation at milk stage, withholdingirrigation and spraying sodium chlorate at milk stage). Results showed that nitrogen fertilizer treatment significantly affected all traits studied except seed number and stress treatment had significant effects on all traits except seed number, seed length, and stearic acid content at 1% level of significance. In this study, increasing water stress reduced the content of all traits studied except linoleic acid content. In addition, increased levels of nitrogen fertilizer led to the decreased content of all traits studied. The highest values for fruit and seed weight, seed width, seed diameter, oil, linoleic, oleic, palmetic, and stearic acid were obtained at a nitrogen fertilizer level of 60kg.ha-1. Totally, nitrogen fertilizer (60kg.ha-1) and control irrigation treatments are recommended as the most suitable treatments to gain maximum seed yield.