منظومه مفهومي زيبايي‌شناسي در پرتو آيات قرآن كريم

The Structure of Aesthetic Concept from the Perspective of the Holy Quran

از نگاه قرآن كريم، زيبايي از جايگاه و ارزش والايي برخوردار است. به همين سبب، در آيات بسياري به جلوه‌هاي گوناگوني از زيبايي، عوامل و نشانه‌هاي آن و نيز حوزه‌هاي زيبايي اشاره شده است. قرآن كريم مفهوم زيبايي را فراتر از زيبايي‌هاي محسوس مي‌داند و آن را به زيبايي‌هاي متافيزيكي، اخلاقي و معنوي گسترش داده است. در اين پژوهش توصيفي، ابتدا مفهوم زيبايي در قرآن و گستره آن در محسوسات و امور معنوي و اخلاقي، تبيين، و آنگاه مفردات دالّ بر زيبايي‌شناسي قرآني در منظومه‌اي مشتمل بر «جمال»، «حُسن»، «زينت»، «حليه»، «بهجت» و واژگان بيانگر عناصر زيبايي مانند اندازه و رنگ بررسي شده است. از بررسي واژگان و مفاهيم زيبايي‌شناختي قرآني، چنين به دست مي‌آيد كه منظومه‌اي از مفاهيم مادّي، معنوي، اخلاقي و ماوراي طبيعي در پرتو درك واژگان دالّ بر زيبايي‌شناسي در قرآن، با يكديگر پيوستگي دارند و طرحي جامع و منسجم از زيبايي ارائه مي‌كنند.

Beauty in the view of the holy Quran enjoys a high position and value, so that, in many verses, various manifestations of beauty, its factors and symbols, areas of beauty and so on have been referred to. The holy Quran considers the concept of beauty beyond tangible beauties and extends it to metaphysical, ethical, and spiritual beauties as well. In this article, first the concept of beauty in the Quran as well as its scope in tangible, spiritual, and ethical affairs has been elaborated and then the Quranic aesthetical concepts in a set including the main concepts of beauty like: beauty, goodness, concepts related to it such as ornamentation, decoration, joy and terms indicating elements of beauty such as value and color have been studied. Having studied words and aesthetic expressions in the Holy Quran, we come to the conclusion that there is a harmony among a range of material, spiritual, and ethical expressions. This style offers us a comprehensive model of aesthetics.