بررسي عملكرد، موسيلاژ و پروتئين دانه در گونه و اكوتيپ‌هاي مختلف بالنگو (Lallemantia spp) تحت تنش خشكي

Evaluation of seed yield, mucilage and protein of different species and ecotypes of balangu (Lallemantia spp.) under drought stress

به‌منظور بررسی اثر تنش خشكی بر عملكرد و برخی ویژگی‌های كیفی دانه گیاه دارویی بالنگوی شهری و شیرازی، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات فاكتوریل در قالب طرح بلوك‌های كامل تصادفی در سه تكرار انجام شد. رژیم‌های آبیاری در دو سطح 40% و 60% تخلیه آب قابل استفاده خاك بر روی اكوتیپ‌های مشهد و ارومیه در دو گونه Lallemantia royleana (Benth.) Benth. (شیرازی)و L. iberica Fisch. & C.A.Mey. (شهری) اعمال شد. افزایش تخلیه آب قابل استفاده خاك باعث افزایش درصد موسیلاژ دانه شد. بیشترین درصد موسیلاژ دانه مربوط به تیمار 60% تخلیه آب قابل استفاده خاك، گونه L. royleana و اكوتیپ مشهد بود. بیشترین عملكرد موسیلاژ دانه (22/11 كیلوگرم در هكتار) در تیمار 40% تخلیه آب قابل استفاده خاك و كمترین مقدار آن (25/6 كیلوگرم در هكتار) در تیمار 60% تخلیه آب قابل استفاده خاك بدست آمد. اكوتیپ مشهد گونه L. iberica در مقایسه با اكوتیپ ارومیه 04/34% عملكرد موسیلاژ بیشتری داشت. با افزایش شدت تخلیه آب قابل استفاده خاك مقدار پروتئین دانه L. iberica 30/7% كاهش یافت اما در گونه L. royleana تغییری نكرد. درصد روغن تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. عملكرد روغن در L. iberica و اكوتیپ مشهد در مقایسه با اكوتیپ ارومیه 50/41% بیشتر بود. بیشترین عملكرد دانه در سطح 40% تخلیه آب قابل استفاده خاك با 4/208 كیلوگرم در هكتار و در گونه L. iberica با 4/189 كیلوگرم در هكتار بدست آمد. عملكرد دانه در سطح 60% تخلیه آب قابل استفاده خاك (3/107 كیلوگرم در هكتار)، نسبت به تیمار 40%، 84/43% كاهش یافت. در گونه L. royleana برخلاف L. iberica تفاوت معنی‌داری به لحاظ عملكرد دانه بین اكوتیپ‌ها دیده شد. به‌طور كلی درصد موسیلاژ در دانه بالنگو تحت تأثیر كاهش مقدار آب آبیاری، افزایش و درصد پروتئین كاهش یافت.

Irrigation treatments were applied at two levels of 40% and 60% available soil water (ASW) depletion on Mashhad and Urmia ecotypes of two Lallemantia speciesincluding L. iberica Fisch. & C.A.Mey. and L. royleana. (Benth.) Benth. Increased available soil water depletion caused an increased seed mucilage percentage. The highest percentage of seed mucilage was obtained in 60% ASW depletion, L. royleana, and ecotype of Mashhad. The highest (11.22kg/ha) and lowest (6.25kg/ha) seed mucilage yield was obtained in 40% and 60% ASW depletion, respectively. In L. iberica, seed mucilage yield of Mashhad ecotype was 34.04 kg/ha higher as compared to Urmia ecotype. By increasing available soil water depletion, seed protein content decreased to 7.30% in L. iberica; however, it remained unchanged in L. royleana. Oil content was not affected by irrigation treatments. Oil yield of Mashhad ecotype of L. iberica was 41.5% higher as compared with Urmia ecotype. The highest grain yield (208.4kg/ha) was obtained at 40% available soil water depletion. The grain yield at 60% available soil water depletion (107.3kg/ha) decreased to 43.84% as compared to 40% available soil water depletion. Contrary to L. iberica, significant differences were observed among the ecotypes of L. royleana in terms of grain yield. In general, under deficit irrigation, seed mucilage percentage of balangu increased, however, the protein percentage decreased.