بررسي اثر افزايش قيمت‏ها بر امنيت غذايي در جامعه روستايي ايران

The Effect of Price Increases on Food Security in the Rural Society of Iran

با توجه به اهميت مقوله امنيت غذايي و تأثير مستقيم قيمت‏ها در آن، در اين مقاله، به بررسي الگوي مصرفي خانوار، برآورد تقاضاي مواد خوراكي و اثر افزايش قيمت بر امنيت غذايي پرداخته شد. براي بررسي آثار تغذيهاي افزايش قيمت، كشش كالري، كربوهيدرات و پروتئين دريافتي خانوار به تفكيك محاسبه شد. در اين راستا، تمامي مواد خوراكي مصرفي خانوار روستايي بر اساس آمار هزينه-درآمد آنها به 16 گروه عمده تقسيم شد و با روش سيستم تقاضاي تقريباً ايده‏آل درجه دو سانسور شده، ضرايب تابع تقاضا برآورد و با استفاده از آن كشش خودقيمتي، متقاطع و مخارجي محاسبه شد. نهايتاً كشش عناصر غذايي (كالري، كربوهيدرات و پروتئين) و درصد تغيير در كالري، كربوهيدرات و پروتئين دريافتي با توجه به رشد قيمت مواد خوراكي طي سالهاي 1390 تا 1392 مورد توجه قرار گرفت. يافتههاي مطالعه، علاوه بر تعيين رابطههاي مختلف مكملي و جانشيني گروههاي كالايي، لوكس و يا ضروري بودن هر يك از آنها نشان داد افزايش قيمت در سه سال مذكور تأثير زيادي در كاهش عناصر غذايي دريافتي خانوار دارد. در بين كالاها، افزايش قيمت نان داراي بيشترين تأثير در امنيت غذايي در زمينه دريافت هر سه گروه ماده غذايي است و در بين گروه پروتئيني، مرغ و لبنيات بيشترين تأثير را دارند.

Considering the importance of food security and the effect of price increases on its, in this study household consumption pattern of food demand was surveyed and the impact of price increases on food security was considered. To study the effects of rising prices, the elasticities of calories, carbohydrates and protein for households were considered separately. In this regard, all rural household food groups were divided into 16 major groups according to their cost-income and with using censored quadratic almost ideal demand system; own prices, cross and expenditures elasticities of demand were calculated. Finally, nutrients elasticities (calories, carbohydrates, and protein) and percentage change in calories, carbohydrates and protein with respect to the growth of food prices during 2011 to 2013 were discussed. Apart from determining the complementarity and substitution of foods, and categorizing them into luxury or necessary commodities, the results reveal that the prices increase in these years have a large impact on reducing nutrient received by the household. Among commodities, rising the bread prices have the greatest impact on food security in terms of the three nutrients components and chicken and dairy protein in the corresponding group of protein have the greatest impact. JEL Classification: D12 Keywords: Food Demand, Food Security, QUAIDS