نقش نهاد خانواده در حفظ زبان‌ها: مطالعۀ موردي زبان آذربايجاني در تبريز

امروزه كاهش تنوع زباني و فرهنگي به يكي از مسائل مهم و قابل تأمل در حوزه‌هاي جامعه‌شناسي و زبان‌شناسي تبديل شده است. برآوردها نشان مي‌دهد نيمي از 7000-6000 زبان موجود در دنيا تا آخر اين قرن يا به‌كلي ازبين خواهند رفت و يا درمعرضِ خطر قرار خواهند گرفت.اين كاهش اغلب به‌واسطۀ تغيير تدريجيِ زباني رخ مي‌دهد كه در آن جوامع زباني يك يا چند زبان ديگر را به قيمت ازدست‌دادنِ زبان اول (مادري) خود مي‌آموزند. بر همين اساس، با استفاده از روش تحقيق پيمايشي و يك مصاحبۀ گروهي با مادرانِ داراي فرزندِ زيرِ ده سال، اين تحقيق به‌بررسيِ نقش خانواده و تأثيرپذيري آن از محيطِ زباني در حفظ زبان آذربايجاني و انتقال آن به نسل‌هاي بعدي در تبريز مي‌پردازد. تحليل داده‌ها نشان مي‌دهد به‌رغم اينكه پدران و مادران و فرزاندانشان نقش بسزايي در حفظ زبان‌ها ايفا مي‌كنند، نگرش و تصميمات و رفتار زباني خانواده‌ها تحت تأثير عوامل محيطي خارج از خانه قرار دارند. بنابراين، براي حفظ هرچه‌بهترِ يك زبان، بايد علاوه‌بر استفادۀ روزمره از آن در خانه، محيط زبانيِ مطلوبي براي تحكيم، تقويت و ترويج نگرش‌ها و رفتارهاي مثبت نسبت به آن زبان وجود داشته باشد.