شيوه شناختيِ سهراب سپهري: آن جورِ ديگر

زبان‌شناسيِ شناختي، زاويه ديد را بخشي از فرايند توليد معنا و عاملي در تعبيرهاي متفاوت از يك موضوع واحد مي‌داند. نگاه از هر زاويه ديدي شناخت و دركي از همان ديدگاه به بيننده مي‌دهد و بنابر دستور شناختي، اين موضوع در دستور زبان نيز نمودار مي‌شود. با توجه به نقدها و داوري‌هاي متفاوت، متناقض و اغلب مغاير با آمار مربوط به اشعارِ سهراب سپهري، به‌‌نظر مي‌رسد زاويه ديدي كه او در اشعار خود به‌كار برده است و طي آن، به‌گفته خود وي، مي‌خواسته آدمي را به «ادراك شيء» و نه به ادراك فرد از شيء برساند، شناخته نشده است. هدف اين مقاله، معرفي زاويه ديد موردنظر شاعر و ارائه مدلي از فرايندهاي چندمرحله‌ايِ شكل‌گيريِ ساختار زبانيِ شعرِ اوست. طي اين مطالعه كه به‌روش كتابخانه‌اي انجام يافته و توصيفيتحليلي ‌است، مشخص‌مي‌شود كه سهراب سپهري، با جابه‌جاييِ زاويه ديد از چشم‌اندازِ پايگاه به پويه، و با پيش‌نماسازي از آن شيء، خواننده را در جايگاه سوژه/ شي‌، قرار مي‌دهد تا با القاي وضعيت آن، خواننده (به‌تعبير خود شاعر) به ادراك شيء دست يابد.