بررسي سبكي يك داستانِ كوتاهِ معاصر ازمنظر نقش‌گراييِ هليدي

در زبان‌شناسيِ نقش‌گراييِ نظام‌مندِ هليدي، سه فرانقش متني، تجربي و بينافردي، سه لايه معنايي متفاوت هستند كه با كمك آنها بندهاي متن تحليل مي‌شوند و از اين تحليل، سبك‌شناسي متون حاصل مي‌شود. هدف از اين مقاله، تحليل داستان كوتاه «نيمكت روبه‌رو»ي زويا پيرزاد ازمنظر نقش‌گرايي نظام‌مند و براساسِ سه فرانقش مذكور و تحليلِ سبك‌شناسيِ آن است. نگاه زبان‌شناختي و نقش‌گرايي به سبك، با تعاريف سبك در ادبيات همپوشي ندارد اما در مواردي كلي، اين مفهوم قابل انطباق است. داستان مورد بررسي 233 بند دارد كه يك‌به‌يك، براساسِ اين مدل، تحليل شده‌اند اما به‌دليل محدوديتِ حجم مقاله، تنها به ذكر 18 بند از شاخص‌ترين نمونه‌ها بسنده شده است. انتخاب اين مثال­ها به گونه­اي صورت گرفته است كه بندها، تمام اجزاي موجود در فرانقش­ها را دارا باشند. برخي از نتايجِ حاصل از تحليل مذكور عبارت‌اند از: در اكثرِ بندهاي داستان، شخصيت اول نقطه عزيمت نويسنده است و داستان بر او و مسائلش تمركز دارد. با توجه به روايي‌بودنِ سبك داستان، كاربرد وجه خبري و زمان گذشته فراوان است. وجود تعداد زياد افعال به‌صورت فرايند مادي در اين داستان حاكي از اين است كه نويسنده قصدِ بيانِ رويدادها و وقايع را دارد.