تقابل هاي دوگانه و كاركردهاي معنايي آن در قصايد ناصرخسرو

Binary Oppositions and Its Functions in The Odes of Nasir Khusraw

تقابل هاي دوگانه از مباحث مهم زبان شناسي و نشانه شناسي است كه منتقدان ساختارگرا با توجه به آن به تحليل متون ادبي مي پردازند. اين تقابل ها كه نقش مهمي در زيبايي و انسجام ساختاري و محتوايي شعر ايفا مي كنند، كاربرد بسيار گسترده اي در شعر ناصر خسرو (شاعر برجسته قرن پنجم) دارند؛ به گونه اي كه مي توان آن را از ويژگي هاي بارز سبك شعري او قلمداد كرد. ناصر خسرو اغلب از اين تقابل ها در جهت مفاخره، تبليغ دين اسماعيليه (باطنيه)، پند و اندرز و نيز انتقاد از روزگار و مردمان هم عصر خود بهره برده است و به همين جهت، بررسي اين تقابل ها به شناخت بهتر شعر و شخصيت ناصرخسرو و اوضاع جامعه او كمك مي كند. در اين مقاله كه به روش كتابخانه اي و تحليل محتوا نگاشته شده، سعي شده است مهم-ترين تقابل هاي دوگانه مستعمل در ديوان ناصرخسرو مورد بررسي قرار گيرد و دلايل كاربرد آنها تبيين شود.

Binary oppositions is one of the most important issues in linguistic study that with respect to it, structuralist critics analysis literary text. These Binary oppositions that have played an important role in the beauty and structural integrity of poem, has widespread use in poetry of Nasir Khusraw (poet and author of the fifth century); and we can regard it as an important character in Nasir Khusraw’ poetic style. Nasir Khusraw almost uses binary oppositions for boasting, proselytizing religion Ismaili, advice and criticism from his contemporaries time and people and his enemies. Therefore, study of these binary oppositions help us to better and deeper understanding of poetry of Nasir Khusraw and his character and the contemporary society of Nasir Khusraw in the fifth century . In this article, attempts are made to refer to the most important binary oppositions in the Diwan of Nasir Khusraw and study and analyze them.