اثربخشي آموزش راهبردهاي شناختي و فراشناختي بر پيشرفت تحصيلي درس علوم تجربي

The effectiveness of instructing cognitive and metacognitive strategies on academic achievement in experimental science lesson

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسي اثربخشي آموزش راهبردهاي شناختي و فراشناختي بر پيشرفت تحصـيلي دانش آموزان دختر پايه پنجم ابتدايي در درس علوم بود. روش: روش تحقيق نيمه آزمايشي است. جامعه آماري شامل كليه دانش آموزان دختر پايه پنجم ابتدايي ناحيه يك شهر سنندج بود. نمونه ي آماري اين پژوهش 114 نفر (شامل سه گروه آزمايشي 84 نفري و 30 نفر براي گروه گواه) بود. براي جمع آوري اطلاعات از آزمـون معلم ساخته استفاده شــد. داده هاي جمع آوري شده به كمك شاخص هاي آمار توصيفي و آزمون تحليل كوواريانس و تحليل واريانس يك طرفه مورد تجزيه و تحليل  قرار گرفت. يافته ها: يافته هاي پژوهش نشان داد كه بين پيشرفت تحصيلي دانش آموزاني كه با استفاده از هريك از راهبردهاي شناختي، فراشناختي و يا به طور همزمان از هر دو راهبرد در درس علوم آموزش ديده بودند با دانش آموزاني كه با اين راهبردها آموزش نديده بودند، تفاوت معناداري وجود داشت و پيشرفت تحصيلي دانش آموزان آموزش ديده با استفاده از اين راهبردها بالاتر از دانش آموزان گروه گواه بود. به علاوه بين پيشرفت تحصيلي دانش آموزان تحت آموزش راهبردهاي سه گانه نيز تفاوت معناداري وجود داشت و آموزش راهبردهاي فراشناختي بيش از دو راهبرد ديگر و راهبرد شناختي بيش از  آموزش همزمان دو راهبرد شناختي و فراشناختي در عملكرد دانش آموزان گروه آزمايش مؤثر بوده است.  نتيجه گيري: براساس يافته هاي اين پژوهش مي توان گفت كه آموزش راهبردهاي شناختي و فـراشناختي بر پيشرفت تحصيلي دانش آموزان پايه پنجم ابتدايي در درس علوم تجربي مؤثر بوده است.

Introduction: The main purpose of this research was to determine the effectiveness of instructing cognitive and metacognitive strategies on female student’s academic achievement in experimental science lesson of the5th grade of primary school in Sanandaj city. Methods: The quasiexperimental has been used as research method. The statistical population included all the female students of the 5th grade of primary school of Sanandaj City. The statistical sling of this research is 114 students who had been selected by multistage cluster sling method through the statistical population. A teachermade test has been used in order to gather the data. The collected data were analyzed by using descriptive statistical methods and Manova and Ancova tests.. Results: The finding showed that there was a significant positive correlation between used cognitive learning strategies and the students’ averages (p≤0.001). There was a significant positive correlation between used metacognitive learning strategies and the students’ averages scores (p≤0.001). Also there was a significant difference between metacognitive strategies and cognitive students’ average scores of using cognitive and metacognitive strategies (p≤0.04). The use of both cognitive and metacognitive learning strategies is effective in academic achievement.  Conclusion: The research finding showed that the difference between control and experimental group in academic achievement is significant, Thus, we can conclude that the teaching of cognitive and metacognitive strategies was effective on the academic achievement of students in experimental science lesson.