تحليل هزينه- منفعت افشاي سرمايه فكري از ديدگاه صاحب نظران و كارشناسان حسابداري

Cost–Benefit Analysis of Intellectual Capital Disclosure from Accounting Experts and Masters’ Point of view

امروزه با گذر از اقتصاد صنعتي و دستيابي به اقتصاد مبتني بر دانش،گزارشگري سرمايه فكري براي شركت‌ها به يك امر ضروري و حياتي تبديل گرديده است. به‌طوري‌كه شواهد متعددي حاكي از آن است كه شركت‌ها به منظور بهبود شرايط براي پيش‌بيني وضعيت آتي، تعيين ارزش ذاتي و كاهش عدم تقارن اطلاعاتي، به‌طور داوطلبانه اين اطلاعات را افشا مي­كنند. در ميان انبوه تحقيقات در خصوص اهميت گزارشگري سرمايه فكري و تاثير آن بر موارد مختلف از جمله عملكرد مالي، ارزش بازار و ...، تجزيه و تحليل هزينه منفعت گزارشگري اين دست از اطلاعات كمتر به چشم مي خورد. از اين رو هدف پژوهش حاضر تجزيه و تحليل هزينه منفعت افشاي اطلاعات سرمايه فكري توسط شركت ها از ديدگاه صاحب نظران و كارشناسان ارشد حسابداري براي تعيين اهميت اطلاعات سرمايه فكري براي استفاده ‌كنندگان اطلاعات حسابداري و تعيين موانع و منافع حاصل از افشاي اين اطلاعات مي‌باشد. به اين منظور پرسشنامه كركلس و پانس (2013) براي 345 نفر از صاحب‌نظران و كارشناسان ارشد حسابداري ارسال گرديد كه از اين ميان 128 پرسشنامه برگشت داده شد. پس از آن با استفاده از آزمون هاي دوجمله اي و فريدمن، تحليل هاي آماري لازم صورت گرفت. نتايج بيان‌گر آن بود كه از ديدگاه صاحبنظران و كارشناسان حسابداري، ارائه و افشاي اطلاعات سرمايه فكري به موجب افزايش مربوط بودن اطلاعات درون گزارشات مالي براي استفاده كنندگان با اهميت مي باشد و هم‌چنين نبود سيستم هاي اطلاعاتي براي شناسايي و اندازه‌گيري منابع نامشهود و هزينه بالاي توسعه ي چنين اطلاعاتي از جمله مهم ترين دلايل بازدارنده ي افشاي اطلاعات سرمايه فكري تا به حال بوده و افزايش شفافيت شركت و بهبود اعتبار و تصوير شركت از جمله منافع اصلي حاصل از افشاي اين اطلاعات مي باشند.

Today, intellectual capital reporting for companies has become a critical issue by transition from an industrial economy and achieving to a knowledgebased economy. Evidence shows that companies voluntarily disclose this information to improve conditions of predicting future position, determining the intrinsic value and reducing information asymmetry. Between several research about the importance of intellectual capital reporting and its impact on various items such as financial performance, market value, etc., costbenefit analyses reporting of this information is rare. The purpose of this study is costbenefit analysis of intellectual capital disclosure by companies from accounting experts and masters’ point of view to determine the importance of intellectual capital information for accounting information users and determining obstacles and benefits of information disclosure.For this purpose, the questionnaire designed by Corcoles and Ponce (2013) were sent to 345 members of experts and masters of accounting and 128 questioners were returned. Then statistical analyses have been done by using Binomial and Freidman tests. It was found that the presentation and disclosure of intellectual capital information increases the relevance of information in the financial statements. The lack of information systems for detection and measurement of intangible resources and the high cost of development of such information has been the most important reasons for preventing the disclosure of intellectual capital. Transparency increase and improving the reputation and image of corporations are the main benefits of disclosing this information.