تفسير انسان بر اساس حركت جوهري

The Interpretation of Human Being according to Substantial Motion

صدرالمتألهين در روايت خود از اسفار چهارگانه‌اش انساني را به تصوير مي‌كشد كه چون وجود او در حركت و صيرورت است، هر آن، در مرتبۀ جديدي از هستي به فعليت مي‌رسد. اين نحوۀ وجود، مناسبات عميقي را با هستي، براي انسان رقم مي‌زند. در اين نوشتار برآنيم آن مناسبات را تبيين كنيم. نخست، در مفهوم حركت جوهري تأمل مي‌كنيم؛ حركتي كه سراسر هستي مادي را دربرگرفته است و انسان نيز كه مراتبي از وجودش مادي است، از اين حركت مستثني نخواهد بود. سپس، به وجود انسان، كه مرتبه‌اي از هستي سيال است، توجه خواهيم كرد و تلاش مي‌كنيم وضع او را در هستي، به‌روشني تببين كنيم. آنچه درنهايت حاصل خواهد شد، مسافري است كه درعين‎اينكه سائر در خويش است، سائر در مراتب هستي است. اگر سفر او در خويشتنِ خويش، با اندك تذكري همراه باشد، او با مشاهدۀ مناظر وجود خويش، مراتب هستي را بازمي‌يابد؛ زيرا انسان و هستي، هيچ بينونتي ندارند. بي‌ترديد آنچه ما را در اين سير به‌پيش خواهد برد، تماشاي انسان، فقط در آيينۀ وجود است.

Mulla Sadra, according to his spiritual four journeys, pictures human being as his existence being in motion and becoming, so he actualizes a new level of existence every moment and becomes identified with it. This type of being has created deep relationships between human being and the world. This paper seeks to clarify these relationships. In this regard, we first explain the concept of substantial motion which involves the entire material entities including human being. After that we focus on the existence of human being as a level of indeterminate being and try to make clear his position in the world. What will be in final stage is a traveler who is traveling in oneself and at the same time, traveling in the levels of being, and if his journey in the middle of the self is accompanied with the hint by observing his sights of existence, one retrieves the levels of being because they are the same. Certainly, what moves us forward in the path is only the observation of human being in the mirror of existence.