تأثير ويژگي‌هاي خاك و عامل‌هاي فيزيوگرافي بر صفات رويشي آلبالو وحشي (Cerasus microcarpa C. A. Mey.) در جنگل‌هاي استان كرمانشاه

The role of soil and physiographic factors on morphologic parameters of Cerasus microcarpa C. A. Mey. in Kermanshah forests

پژوهش پيش‌رو به‌منظور بررسي ارتباط بين صفات رويشي درختچه‌هاي آلبالو وحشي (Cerasus microcarpa C. A. Mey.)با عامل‌هاي خاكي و فيزيوگرافي در جنگل‌هاي استان كرمانشاه انجام شد. پس از شناسايي رويشگاه‌هاي عمده‌ اين گونه و با توجه به ارتفاع از سطح دريا، جهت جغرافيايي و فرم زمين، 17 قطعه‌نمونه پنج آري دايره‌اي‌شكل ‌طوري درنظر گرفته شدند كه در هر قطعه‌نمونه، درختچه‌ها به‌طور دسته‌اي يا گروه كوچك (حداقل سه درختچه در يك قطعه‌نمونه و درمجموع 122 درختچه) حضور داشته باشند. در مطالعات خاك‌شناسي پس از حفر 17 نيم‌رخ خاك، خصوصيات نمونه‌هاي هر يك از افق‌ها مانند درصد مواد آلي، درصد آهك، اسيديته، قابليت هدايت الكتريكي و بافت خاك تعيين شد و تجزيه‌ و تحليل‌ها با نرم‌افزار PCORD انجام شد. نتايج نشان داد كه جهت جغرافيايي در انتخاب فرم زمين براي استقرار اين ‌گونه نقش مهمي داشت، به‌طوري‌كه در شيب‌هاي شمالي، يال‌ها و دره‌ها و در شيب‌هاي جنوبي، دامنه‌ها و دشت‌ها بيشترين محل پراكنش اين گونه بود. ارتفاع كامل درختان در شيب‌هاي شمالي و يال‌ها بيشتر از شيب‌هاي جنوبي و دشت‌ها بود. با افزايش ميزان رس، كربنات كلسيم و هدايت الكتريكي خاك و كاهش درصد شيب منطقه، طول تنه افزايش و طول تاج كاهش نشان داد. همچنين ارتفاع كامل درختان با افزايش ارتفاع از سطح دريا و افزايش ميزان شن خاك ارتباط مستقيمي داشت. شرايط محيطي حاكم بر جهت‌هاي جنوبي و دشت‌ها كه همراه با افزايش ميزان اسيديته و سيلت خاك بود، باعث افزايش سطح تاج‌پوشش و قطر برابر سينه درختچه‌هاي آلبالو وحشي شده بود.

This study aimed to determine the relationship between vegetation properties of Cerasus microcarpa C. A. Mey. and physiographic and soil conditions in forests of Kermanshah province. After identifying the main habitats of C. microcarpa habitats, min and max range of altitude were determined. Concerning geographic expositions and terrain condition, 17 circular sample plots of 500 m2 each were established, in which C. microcarpa individuals could be grouped, with at least three of the total 122 shrubs in a plot.  Furthermore, 17 soil profiles were dug, in which the parameters including pH, EC, C%, CaCo3 and soil texture were determined. The PCORD software was used for Canonical Correspondence Analysis on the data. The results suggested that the geographical aspect plays an important role in selecting land form for C. microcarpa establishment, so that the shrubs are more distributed at the edges and valleys in northern slopes, while they are more presented in foothills and plains in southern slopes. The total height of shrubs in northern slopes and edges was higher than those in both southern slopes and plains. Both trunk and crown length reduce by increasing clay, CaCo3, EC and decreasing slope%. A direct relationship was observed between total height of shrubs and altitude and sand. Finally, the environmental conditions in southern slopes and plains which are accompanied by increasing the acidity and silt, which in turn contribute to increase the crown area and diameter at breast height of C. microcarpa shrubs.