خون صلح؛ حل و فصل سنتي قتل

خون‌صلح؛ حل‌و‌فصل سنتي قتل

خون‌صلح آييني ويژه در پاسخ به قتل است كه هنوز در برخي مناطق كشور و در كنار رسيدگي‌هاي نظام رسميِ كيفري اجرا مي‌شود؛ مناطقي كه هنوز ريشه‌هاي قومي و طايفه‌اي و ويژگي‌هاي جوامع سنتي در آنها ملموس است. در اين جوامع با توجه به وجود ساختار سنتي، عصبيتِ قومي و اعتقاد به اجراي عدالت خصوصي، وقوع يك قتل مي‌تواند شروعي براي ارتكابِ انواع جرايم باشد. با اين توضيح كه در نظام عشيره‌اي هر فرد علاوه بر هويت فردي داراي يك هويت جمعي نيز هست. در اين جوامع انسجام و همبستگي بالا بوده و ارتكاب جرم نسبت به يك نفر تجاوز به تمام افراد است. بنابراين با وقوع قتل، مردم به دو گروه بزهكار و بزه‌ديده تقسيم مي‌شوند. پي‌آمد اين شكاف در جامعه وقوع و استمرار جرايم مختلف توسط اين دو گروه عليه يكديگر است. در چنين شرايطي خون‌صلح با مشاركت فعال جامعۀ محلي، اولياء دم، قاتل و اقوام او، موجب ترميم روابط گسسته شده جامعه و پيشگيري از وقوع جرائم احتمالي درآينده مي‌شود. در اين مقاله سعي شده است تا ضمن بررسي مراحل، قلمرو جغرافيايي و چگونگي اجراي مراسم خون‌صلح، به كاركردهاي اين آيين از منظر سهامداران عدالت كيفري پرداخته شود. از مهم‌ترين يافته‌هاي اين تحقيق مي‌توان به تناسب اين آيين با ويژگي‌هاي حاكم بر جوامع مقيد به خون‌صلح، ترميم و احياي روابط گسسته شده بين طرفين و پيشگيري از وقوع جرم اشاره كرد.

Khoonsolh is an especial ritual in response to murder which is still applied in some parts of the country along with official criminal investigation; areas where ethnic and tribal roots and characteristics of traditional societies are still tangible. In the traditional structure of such societies which embedded ethnic prejudice and belief in private justice, a murder might cause perpetration of variety of different crimes. In this regard, it should also be added that in addition to the individual identity of each person, tribal system has a collective identity as well. Due to the high cohesion of such communities, a crime against a person is considered an aggression towards all the members of the given community. Hence, the aftermath of murder will be the division of people into two groups: offender and victim. The consequence of such gap in the society would be the perpetration and continuity of various crimes against each other by these groups. In such circumstances, Khoonsolh can restore the shattered social relationships and prevent the possible future crimes through the participation of local community, heirs of the victim, murderer and his/her kin. In this article we have attempted to investigate the process along with embarking on the geographical domain and the functions of Khoonsolh ceremony. The main achievement of current study is proving the proportionality of given ritual to the restoration and revival of shattered relationships between the parties and prevention of crime.