بررسي پتانسيل تجاري ميان ايران و كشورهاي منتخب در منطقه (تركيه، سوريه، بحرين، عمان، قطر، كويت، عربستان سعودي و امارات متحده عربي) با استفاده از مدل جاذبه

Survey of Trade Potentials between Iran and Potential Candidate Countries in Region (Turkey, Syria, Kuwait, Oman, Bahrain, Qatar, Saudi Arabia, United Arab Emirates) The Gravity Model Approach

يكي از روش‌هاي توسعه تجارت خارجي هر كشور، شناخت دقيق پتانسيل ‌هاي اقتصادي ـ تجاري شركاي تجاري عمده و راه‌هاي ارتقاي حجم و تركيب تجارت خارجي اعم از صادرات و واردات به سطح مطلوب آن است. بر اين اساس، در اين مطالعه براي برآورد پتانسيل تجاري غيرنفتي بين ايران و كشورهاي منتخب در سال‌هاي 2009-1995 از مدل جاذبه استفاده شده و روش پانل ديتا نيز به‌عنوان مناسب‌ترين روش برآورد، انتخاب شده است. نتايج به‌دست‌آمده نشان مي‌دهد كه ضريب حاصل‌ضرب توليد ناخالص داخلي ايران و كشورهاي شريك تجاري مثبت بوده و بنابراين، اندازه اقتصادي كشورها تأثير مستقيم بر تجارت دوجانبه آن‌ها دارد. براساس اين نتايج، در سال‌هاي مورد بررسي، ايران در تجارت خود با برخي كشورهاي منتخب، از پتانسيل تجاري غيرنفتي خود به‌طوركامل استفاده نكرده است. همچنين در اين تحقيق عضويت ايران و تركيه در اكو و تأثير اين عضويت به‌عنوان نمونه‌اي از يك پيمان منطقه‌اي بر روابط تجاري بين آن‌ها به‌منظور تبيين يكپارچگي منطقه‌اي ايران و كشورهاي منتخب بررسي شده است كه نتايج حاكي از تأثير مثبت عضويت بر روابط تجاري بين دو كشور است.

One of the country#039;s foreign trade development strategies, is recognizing the economic potential of the major trade partners and ways of improving the volume and composition of foreign trade, both exports and imports, to its optimum level . Accordingly, in this study to estimate the potential for nonoil trade between Iran and selected countries over the period 19952009 the gravity model using panel data analysis as well as the most appropriate method for estimating is considered.The results show that the coefficient multiplying GDP of trading partner countries and Iran is positive and therefore countries economic size has a direct effect on bilateral trade between them. Also in this study the Iran and turkey’s membership in ECO and the role of such a regional treaty in commercial relations between Iran and the selected countries to explore regional integration effect has been investigated.