كارآمدسازي مبحثِ «حقيقت شرعيه»

دانش اصول‌فقه بيشترين نقش را در تمهيد قواعدفقه دارد. با اين حال، مباحث اصول‌فقه از نظر كارآمدي، در يك سطح نيست؛ برخي بسيار پركاربرد و برخي كم‌كاربرد يا فاقد ثمره است. در متون اصولي، گاه بحث‌هاي درازدامني وجود دارد كه به تصريح اصوليان، فاقد ثمرۀ فقهي است. كارآمدسازي مباحث اين دانش، نيازمند بازنگري مباحث آن است؛ به‌گونه‌اي‌كه بايد بحث‌هاي فاقد ثمره حذف و يا در صورت امكان به مباحثي مفيد تبديل شوند و مبحث حقيقت شرعيه از اين دست است. اين بحث به‌گونه فعلي فاقد ثمره است. اما از زاويه‌اي ديگر مي‌توان آن را مطرح كرد به طوري‌كه به يكي از سودمندترين مباحث اين دانش تبديل شود. در اين نوشتار، با رويكرد يادشده، ضمن طرح فرايند بحث، واژه‌هايي چند ازجمله: صلات، زكات، صدقه، قرض و ربا بررسي شده است.