بررسي ميزان، اهداف، مراحل و موانع بهره‌گيري از رسانه‌هاي آموزشي در فرايند ياددهي- يادگيري از ديد معلمان دوره ابتدايي شهر تهران

The present study aimed at exploring the extent, objectives, stages and barriers of using instructional media in teaching-learning process from Tehran’s primary school teachers’ point of view.

پژوهش حاضر در راستاي بررسي ميزان، اهداف، مراحل و موانع بهره گيري از رسانه هاي آموزشي در فرايند ياددهي يادگيري از ديدگاه معلمان ابتدايي شهر تهران انجام شده است. جامعه آماري پژوهش شامل كليه معلمان دوره ابتدايي شهر تهران بودند. با استفاده از روش نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي 398 نفر از معلمان به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بوده است كه روايي آن توسط متخصصان تاييد شده و پايايي آن نيز در آلفاي كرونباخ برابر با 0.87 بوده است. تحليل داده ها به كمك آمار توصيفي و نيز استنباطي شامل آزمون هاي غير پارامتري فريدمن و كوكران استفاده شده است. نتايج نشان داد؛ بيش از نيمي از معلمان از طريق دوره هاي آموزشي و مطالعه شخصي با رسانه هاي آموزشي و نحوه كاربرد آن ها آشنا شده اند. بيشترين ميزان آشنايي معلمان با رسانه هاي آموزشي در دوره تحصيل دانشگاهي بوده است. ميزان استفاده معلمان از انواع رسانه هاي آموزشي به جز رسانه هاي جديد در حد متوسط يا بيش از متوسط است. معلمان به ترتيب با هدف استفاده از حواس ديداري شنيداري دانش آموزان، جلب توجه و افزايش علاقه، ساده سازي مفهوم درس و گرفتن امتياز استفاده از رسانه در فرم ارزشيابي از رسانه هاي آموزشي استفاده مي كنند. در مورد مراحل استفاده از رسانه ها در كلاس درس، كلاس به مراحل شروع، هدايت و جذب دانش آموزان، ارائه محتواي درس و ارائه تكليف، تقسيم بندي و توزيع استفاده رسانه ها در اين مراحل به دست آمد. مهم ترين موانع استفاده از رسانه هاي آموزشي توسط معلمان، به كمبود رسانه ها، محدوديت ساعت درسي، كمبود متصدي تكنولوژي آموزشي، دسترسي دشوار به رسانه و آشنا نبودن به نحوه استفاده از رسانه اختصاص داشته است.

The target population comprised all primary teachers in Tehran during the educational year 139091. The sle included 398 primary teachers randomly selected based on a multistage cluster sling procedure. The data collection instrument was a researcherdeveloped fivepart questionnaire. The instrument validity was established based on expertsrsquo judgments, and its reliability was assured using Cronbachrsquo s alpha reliability index. The data gathered in the study were analyzed using descriptive statistics and inferential statistics including nonparametric Friedman and Cochran tests. The results showed that more than half of teachers have learned how to use instructional media through selfstudy and/or attending training courses. In this regard, the teachersrsquo greatest familiarity with instructional media was gained during their university education. The extent to which they made use of various instructional media, except for modern media, was reported to be average or above. In order, the teachers employed instructional media with the aim of using studentsrsquo audiovisual senses, attracting attention and increasing interest, simplifying the lesson content, and achieving higher ratings on course evaluation forms.The results also revealed which instructional media were mostly used at different teaching stages. Accordingly, at the starting stage of the class, the most preferred instructional media in each media group were, in order, related to: teachersrsquo explanations in the auditory media group, blackboard and whiteboard in the board media group, posters and maps in the visual media group, textbooks in the written media group, and laboratory apparatus in the situational media group. Additionally, major barriers to the teachersrsquo use of instructional media included a shortage of media, limited class hours, a shortage of educational technologists, limited access to media, and unfamiliarity with the use of media.