سياست خارجي فرانسه در قبال خاورميانه و شمال افريقا

French Foreign Policy towards the Middle East and North Africa

فرانسه كشوري با پيوندهاي ديرينه با منطقه خاورميانه است. مدت زمان زيادي اين كشور تحت‌تاثير سياست عربي قرارداشت. نقش فرانسه در خاورميانه را مي‌توان با توجه به ملاحظات ژيوپليتيك و ژيواكونوميك اين كشور مورد ارزيابي قرارداد. البته، فرانسه در خاورميانه نيز مانند ساير نقاط جهان نقش‌هاي چندگانه‌اي بازي مي‌كند كه گاه در تعارض با يكديگر قراردارند. با اين‌حال، ايده «مجد و عظمت» فرانسه كه ميراث «گليسم» در اين كشور محسوب مي‌شود، هنوز بر سياست خارجي فرانسه تاثيرگذار است. فرانسه اينك با توجه به عدم تمايل امريكا به مداخله مستقيم در امور خاورميانه احساس مي‌كند كه ميدان براي آن كشور به منظور نقش‌آفريني بيشتر باز شده است و تلاش دارد با توجه به موقعيت به دست آمده به ايده «مجد و عظمت» فرانسه تحقق بخشيده و ايفاگر نقش يك «قدرت بزرگ» در صحنه خاورميانه باشد؛ هرچند كه اين كشور از ظرفيت‌ها و ابزارهاي يك قدرت بزرگ برخوردار نيست. اين مقاله در پي پاسخ به اين پرسش است كه فرانسه چه نقشي براي خود در خاورميانه و شمال افريقا متصور است. فرضيه‌اي كه نويسنده مطرح كرده عبارت است از اين كه فرانسه در پي ارتقاي نقش خود از همكار مداخله‌گر به نقش يك قدرت بزرگ در زيرسيستم منطقه خاورميانه با توجه به كم‌رنگ شدن حضور امريكا در اين منطقه است؛ اما در عمل، اين نقش با جايگاه واقعي آن همخواني ندارد. اين پژوهش جنبه توصيفي- تحليلي داشته و گردآوري داده‌ها براي انجام آن به روش كتابخانه‌اي صورت گرفته است.

France is a country with a long history of relations with Middle East region. French foreign policy was influenced for a long time by its Arab policy. The role of France in the Middle East can be evaluated by looking at its geopolitical and geo-economic considerations. Of course, France plays multiple roles in the Middle East as well as in other parts of the world; the roles which sometimes are contradictory to each other. However, the idea of French “grandeur” as the legacy of Gaullism is still influential in French foreign policy. Given the reluctance of the U.S. to directly intervene in the Middle East, France feels that now it can play a more effective role in this region and tries to fulfill its ambitions by presenting itself as an “great power” in the Middle East political scene; although it doesn’t have the capacities and tools of a great power. This article tries to answer the question that which role France has conceived for itself in the Middle East and North Africa. The hypothesis advanced by author is that France seeks to enhance its role from intervening collaborator to a great power in the sub-system of the Middle East given the decreasing U.S. presence in the region, but, practically, this role is not compatible with its real status. This study is descriptive-analytical and data gathering has been conducted by library method.