چالش هاي فراروي مديريت منابع آب در شرايط خشكسالي در ايران

Challenges Facing Water Resources Management under Drought Conditions in Iran

بروز خشكسالي هاي اخير، محدوديت هاي منابع آب و چالش هاي تامين آب با كيفيت مناسب، به يكي از دغدغه هاي عمده جامعه و مسيولين تبديل شده است. ادامه خشكسالي ها و كمبود منابع آب در بسياري از مناطق كشور وضعيتي را به‌وجود آورده كه براي توصيف آن از واژه هايي همانند بحران آبي و يا پسا بحران آبي استفاده مي شود. در مقاله حاضر ضمن مرور اجمالي بر وضعيت منابع آب كشور در شرايط موجود، به تشريح رخدادهاي خشكسالي به عنوان يك پديده طبيعي پرداخته مي شود تا شناخت واقع بينانه از آنچه كه مي تواند در بحث مديريت منابع آب مشكل آفرين شود، به دست آيد. لزوم برنامه ريزي براي مديريت منابع آب به عنوان يك مسيله چند بعدي مطرح شده ورويكرد سيستمي به عنوان روشي مناسب براي تعريف مسيله در قالب يك سيستم مورد بحث قرار مي گيرد. رويكرد سيستمي با بيان مشكل هاي مديريتي منابع آب، مي‌تواند براي رسيدن به راه حل عملي مفيد باشد. در ادامه راهبردهاي مديريت يكپارچه منابع آب ، مديريت خطرپذيري و مديريت بحران ، به عنوان روش هاي اجرايي مرسوم بررسي شده و برخي ديدگاه ها و كارهاي پژوهشي انجام شده مرتبط در ايران نيز مورد بحث قرار گرفته است.

Recent droughts, limitation of water resources and challenges of supplying water with acceptable quality have turned into a major concern for the society and the authorities. Continuation of droughts in many parts of the country has developed a situation, which is usually described by terms such as water crisis or post-water crisis. In the present paper, while an overall review of the existing water resources is done, drought events are explained as a natural phenomenon, so that realistic understanding of problems associated with water resources management can be achieved. The need for water resources planning as a multi-dimensional problem is proposed and the system approach is discussed as an appropriate method to define the problem at hand. Application of the system approach by identifying problems of water resources management can be instrumental toward achievement of useful and practical solutions. Next, integrated water resources management (IWRM) and risk management and crisis management strategies are discussed as some of the available and applicable methodologies. Some of the viewpoints and relevant research taken placed in Iran are also discussed.