بررسي نظام مالياتي ساساني و اصلاحات مالي خسرو انوشيروان

Financial Reforms

نوشتار حاضر به بررسي نظام مالياتي دوران ساساني و يكي از مهمترين رويدادهاي تاريخ اجتماعي و اقتصادي تاريخ ايران مي پردازد. در نظام مالياتي ساساني، ماليات بر زمين و ماليات سرانه مهمترين منبع درآمدي پادشاهي را تشكيل مي داد. نوسان در درآمدهاي مالياتي، نبود نظام منظم و ثابت، دشواري در مديريت بودجه و اندوخته مالي و ستم نسبت به كشاورزان، كواد را برانگيخت تا سياست تغيير شيوه پرداخت ماليات را اجرا نمايد. اين خسرو بود كه اين سياست را به كار گرفت و شيوه دريافت ماليات را از مقاسمه به پيمايش تغيير داد. تغيير در شيوه پرداخت، پيوند تنگاتنگي با احياي كشاورزي، اصلاح شبكه آبياري و وضعيت زمين هاي پادشاهي داشت و نسبت به شيوه كهن مزاياي قابل توجهي را براي دستگاه شاهي به همراه داشت. اين نوشتار بر آن است تا به تحليل اين مسأله بپردازد كه نظام مالياتي پادشاهي ساساني پيش از خسرو، از چه شيوه پرداختي بهره مي برد و شيوه جديد چه مزايايي براي كشاورزان و پادشاهي داشت.

This study deals withSasanian taxation which can be considered as one of the most significant social and economical events of Iran history. In taxation of Sasanian, tax and poll tax were the most important income sources of kingdom. Some reasons such as Fluctuation in taxation incomes, lack of a regular and fixed system, difficulty in managing of budget and pressure on farmers caused Kawād to change the policy of taxpayment. In other words, the person who took this policy and changed the method of tax payment from cropshares( Moqāsama) to surveying or measurement(Misāha) was Khosrow. The new method of payment not only related to the rehabilitation of agriculture, improvement of irrigation and the situation of kingdomrsquo s lands, but also had the considerable advantages for sovereignty. The aim of this study isto compare the method of tax payment system before Khosrows kingdom with the new one and its advantages for farmers and kingdom during Sasanian era.