پديد آورندگان :
غفوري، فائزه نويسنده دانشكده پرستاري و مامايي,دانشگاه علوم پزشكي تهران,تهران,ايران , , ودادهير، ابوعلي نويسنده دانشكده علوم اجتماعي,گروه انسان‌شناسي,دانشگاه تهران,تهران,ايران , , گليان تهراني، شهناز نويسنده دانشكده پرستاري و مامايي,گروه بهداشت مادر و كودك,دانشگاه علوم پزشكي تهران,تهران,ايران ,
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: دستكاري ژنتيكي جنين عرصه‌اي از دانش بشري است كه در آن با استفاده از قابليت‌هاي دانش مهندسي ژنتيك مي‌توان تدابير درماني مناسبي براي شماري از بيماري‌ها ارائه كرد. اين فناوري‌هاي نوين علي‌رغم تحولات چشمگيري كه در درمان برخي از بيماري‌ها به ارمغان آورده، چالش‌هاي اخلاقي و حقوقي متعددي را در زمينه‌هاي علوم پزشكي و زيستي، تحت حوزه اخلاق زيستي مطرح نموده است. از اين رو اين مرور روايتي با هدف شناخت آثار و چالش‌هاي ناشي از دستكاري ژنتيكي جنين انسان صورت گرفته است.مواد و روش‌ها: در مرور روايتي حاضر با استفاده از كليدواژه‌هاي ژن‌درماني يا دستكاري ژنتيك يا مهندسي ژنتيك و كلمات كليدي چالش‌هاي اخلاقي يا حقوقي به جستجوي متون مرتبط در پايگاه‌هاي اطلاعاتي PubMed، SID، Scopus و Google Scholar در بازه زماني 1990 تا 2015 پرداخته شد، پس از كنارگذاشتن مقالات تكراري و غير مرتبط، حدود 30 مطالعه مرتبط مرور و تحليل شد.ملاحظات اخلاقي: صداقت و امانت‌داري در جستجو، تحليل و گزارش متون رعايت گرديد.يافته‌ها: در تحليل متون، دو مقوله ژنتيك‌درماني و بهسازي نژاد تحت عنوان دستكاري ژنتيكي شناسايي گرديد. دستكاري ژنتيكي جنين انسان به علت افزايش احتمال رخداد مشكلاتي نظير بسط عفونت‌هاي ويروسي، ايجاد پديده فرزند سفارشي و بهسازي نژاد، نياز به تكرار مراحل و هزينه‌هاي گزاف داشته، چالش‌هاي اخلاقي بسياري را همراه دارد كه از آن جمله مي‌توان به گسترش انحصارطلبي ثروتمندان، تبعيض عليه افراد ناتوان، تعرض به اتونومي و حق آزادي جنين و تعارض ميان منافع فردي و عمومي اشاره كرد.نتيجه‌گيري: اين چالش‌ها همگي مواردي هستند كه كنترل دقيق روند دستكاري ژنتيكي جنين انسان را از نظر اخلاقي و حقوقي و نيز نظارت مستمر و قانونمندكردن آن الزامي مي‌نمايند.
