بررسي رابطه بين شاخص هاي محيطي و فرسايش پذيري خاك جهت توسعه پايدار (مطالعه موردي: حوزه آبخيز راونگ)

Exploring relation between Environmental Indexes and Soil erotion for sustainable development

امروزه با گسترش جمعيت انساني و بهره برداري هاي فزاينده از منابع طبيعي، نياز به مديريت محيط زيستي، بيش از پيش احساس مي گردد. بنابراين توجه به اهميت اصل توسعه پايدار كه بر پايه استفاده بهينه از منابع طبيعي قرار دارد به نحوي كه به منابع آسيبي رسانده نشود امري ضروري است. فرسايش خاك با توجه به اثرات زيست محيطي به عنوان يكي از مهم ترين فاكتورهاي تخريب در حوزه هاي آبخيز به شمار مي رود. در نتيجه، مديريت حفاظتي و بهره برداري پايدار از منابع طبيعي، نيازمند شناخت و بررسي شاخص هاي محيطي است. در اين مطالعه، بررسي رابطه ميان شاخص هاي محيطي و تاثير آنها بر ميزان فرسايش از مدل تجربي MPSIAC به دليل لحاظ نمودن فاكتورهاي بيشتر نسبت به ساير مدل ها براي برآورد ميزان فرسايش و همبستگي ميان شاخص ها در حوزه آبخيز راونگ، استفاده شد. با توجه به اهداف تحقيق، تهيه داده هاي آماري، نقشه هاي پايه و ايجاد لايه هاي جديد بر اساس شاخص هاي مدل پسياك، امتياز 9 عامل موثر در مدل MPSIAC در هر واحد كاري تعيين و با مجموع آنها ميزان R (رسوبدهي) در هر واحد كاري مشخص شد. نتايج نشان داد كه 57/74 درصد مساحت حوزه آن برابر 38/7980 هكتار حوزه در كلاس رسوبدهي III قرار دارد. سپس جهت بررسي رابطه ميان شاخص هاي محيطي و تعيين مهم ترين فاكتور موثر از همبستگي پيرسون و رگرسيون چند متغيره با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گرفت و نتايج نشان دهنده رابطه معني دار بين همه عوامل محيطي در توليد رسوب و فرسايش حوزه با تاكيد بر شاخص هاي پوشش زمين و كاربري اراضي بر اساس مدل MPSIAC است.

Today, with increasing human population and more usage of natural resources is cause of needing to environmental management more than before. Global experiments show that appearance of unsustainability environmental Indexes is the cause of undesirable natural resources management and harmful effects on environmental. Thus attention to sustainable development principle that is based on advantage use of natural and environmental resources is an emergency factor so that no harm to resources. Soil erosion is most important factor of degradation in watersheds. Also protection management for sustainable operation from natural resources need to diagnose and studding about environmental indexes and their relationship beside the human factor effects. Studding of relationship between environmental indexes on soil erosion with MPSIAK model is the purpose of this study on Ravang watershed (Minab: Hormozgan). We use MPSIAK model because of more analysis of environmental indexes than other models and for estimate erosion rate and correlation between factors. Using of base map and statistical data shows that 6/88 M.tons of sediment extract per year from Ravang watershed and level of sedimentation and erosion grading is in 3 classes III, IV, V and 74/57 % of its area 7980/38 h is in III level sedimentation. Amounts of relation between environmental indexes with using of Pierson correlation coefficient has done in SPSS and results show that significance between all indexes with emphasis of land cover and land use.