بررسي تطبيقي معافيت پليس از مسئوليت مدني در فرآيند كشف جرم

A Comparative Study on the Police Immunity of the Civil Liability in the Process of Crime Detection

مأموران پليس در فرآيند كشف جرم براي انجام مأموريت‌هاي تعقيب، دستگيري، بازداشت و تفتيش، با مخاطرات خاص مشاغل پليسي مواجه هستند كه بعضاً ممكن است به واسطۀ انجام خسارت غيرعمدي مسئول شناخته شوند. لذا تحميل ايراد خسارت از اين حيث ممكن است پيامدهاي نامطلوبي در انجام وظايف مأموران ايجاد كند. اين پژوهش با هدف شناخت عوامل معافيت مأموران پليس از مسئوليت مدني در مرحلۀ كشف جرم در حقوق ايران و حقوق تطبيقي انجام گرفت. روش مقاله، توصيفي - اسنادي و با توصيف و تحليل قوانين و رويه‌هاي قضايي پيرامون معافيت پليس از مسئوليت مدني، به بررسي مصاديق معافيت هاي مأموران پليس در كشف جرم پرداخته است. مقاله با بررسي طيف وسيعي از قوانين، آراي صادره از مراجع قضايي و نيز مراجعه به كتب، مقالات علمي، سايت‌هاي معتبر اينترنتي و ساير آثار پژوهشي موجود، به تحليل موضوعات مقاله در حقوق ايران و حقوق تطبيقي پرداخته است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد در حقوق ايران مأموران پليس با حمايت قانوني عواملي همچون اعمال حاكميت، دفاع مشروع، تقصير و پذيرش خطر زيان‌ديده، اضطرار، دستور مقام قضايي مي¬توانند به‌طور كامل از مسئوليت مدني معاف شده يا در جبران خسارت آنان تخفيف داده شود. در حقوق تطبيقي، مأموران پليس بر اساس دو نوع معافيت شامل معافيت مطلق و مشروط از مسئوليت مدني به‌طور كامل معاف شده يا در پرداخت خسارت آنان تعديل‌شده است. برابر اين رويه، مأموران صرفاً در اجراي دستورات مقام قضايي و اداي شهادت از معافيت مطلق برخوردارند و در عمدۀ مأموريت‌هاي پليسي، مشمول معافيت مشروط مي باشند كه مهم ترين معيار سنجش برخورداري از معافيت مشروط نيز وجود دليل معقول بر اساس معقوليت عيني است.

Police officers usually face different threats in the process of crime detection. Some of such threats can make them liable. The present study aims at conducting a comparative study on the police immunity of the civil liability in the process of crime detection. The findings of the study demonstrated that police officers in Iran can have complete immunity of civil liability in the process of crime detection. The U.S. police officers can have complete immunity of civil liability in two forms: complete and conditioned.