نقش ايرانيان در پيدايش نماد پزشكي

نماد، كلمه يا شكلي است كه معنايي فراتر يا غير از آن لفظ و شكل را به مخاطب القا مي‌كند. يكي از نمادهاي مهم كه معرف حرفه پزشكي و دارو و درمان است، «كادوسه» است. كادوسه تصوير دو مار است كه به دور يك عصا يا به شكل باز گشاده بالي قائم پيچيده‌اند، اگرچه اين نماد به «اسكلپيوس»، رب‌النوع پزشكي در يونان نسبت داده شده است، اما ريشه‌هاي تاريخي وجود دارد كه عصاي كادوسه در تمدن‌ها و آيين‌هاي ايران ديده شده است. چنانكه تأمل مي‌شود مهم‌ترين عنصر اين نماد مار است كه در تمدن‌هاي قديم ايران نماد زندگي، حاصلخيزي و باروري بوده است. در آيين مهرپرستي نيز، مار، نماد زمين است كه با ليسيدن خون گاو كشته‌شده به دست مهر، باروري و آماده‌شدن براي تجديد حيات را القا مي‌كند. اين مقاله به بن‌مايه‌هاي اساطيري مار در تمدن‌ها و آيين‌هاي ايران باستان و پيوند آن با زندگي و درمان و پزشكي مي‌پردازد.