نقشه علمي مقالات انتشار يافته در زمينه سندرم تخمدان پلي‌كيستيك در ايران و مقايسه آن با كشورهاي منطقه و جهان

مقدمه: تهیه‌ی نقشه‌ی علمی یكی از راه‌هایی است كه می‌تواند ما را از وضعیت پژوهش‌های انجام شده در موضوعی خاص و یا حوزه‌های مختلف پزشكی آگاه نماید. سندرم تخمدان پلی‌كیستیك یكی از شایع‌ترین بیماری‌های زنان است كه موضوع بسیاری از مطالعات علمی قرار گرفته است. هدف از این مطالعه، ترسیم و تحلیل نقشه‌ی علمی در زمینه‌ی میزان تولید علم در زمینه سندرم تخمدان پلی‌كیستیك در ایران با توجه به تعداد مقالات و نویسندگان شاخص و مقایسه‌ی آن با میزان تولید علم، به ویژه در جهان، است. مواد و روش‌ها: این مطالعه از نوع پیمایشی است و با روش علم‌سنجی صورت گرفته است. جامعه‌ی پژوهش شامل كلیه تولیدات علمی در خصوص سندرم تخمدان پلی‌كیستیك (PCOS) است كه از تاریخ اول ژانویه 2000 تا ژوئیه 2016 در پایگاه استنادی WEB of SCIENCE، نمایه شده‌اند. در مجموع، 6598 مقاله در زمینه PCOS چاپ شده است كه هم استنادی مقوله‌های موضوعی با استفاده از تكنیك تحلیل و نرم‌افزار BIBEXCEL مورد بررسی قرار گرفت‌. نقشه‌ها با استفاده از نرم‌افزارهایpajek و VOS VIEWER ترسیم شدند. یافته‌ها: ایران جزو ده كشور اول پیشتاز در تولیدات علمی در زمینه PCOS است. از مجموع 6598 تولیدات علمی در زمینه PCOS، 209 مقاله (3/4 درصد) توسط پژوهش‌گران ایرانی تولید شده‌اند. آمریكا با 1670 (3/34 درصد)، چین با 567 مقاله (7/11 درصد) و تركیه با 564 مقاله (6/11 درصد) به ترتیب رتبه اول تا سوم در خصوص تولیدات علمی در زمینه PCOS را درجهان در طی سال‌های مورد بررسی به خود اختصاص داده‌اند. ایران در رتبه‌بندی جهانی، مقام هشتم و در رتبه‌بندی كشورهای خاورمیانه، در رتبه دوم قرار دارد. در ایران، افراد شاخص كه در زمینه پژوهش PCOS بیش از 7 مقاله دارند، حدود 15 نفر هستند كه در 4 خوشه‌ی علمی با یكدیگر همكاری می‌كنند، ولی با كشورهای مطرح جهان همكاری ندارند. تركیه در بین كشورهای خاورمیانه، ده مقاله مشترك با امریكا دارد كه از میزان همكاری بالایی نسبت به سایر كشورهای منطقه برخوردار است. نتیجه‌گیری: اگرچه كشور ما جزو ده كشور پیشتاز در جهان در زمینه‌ی تحقیقات سندرم تخمدان پلی‌كیستیك است، اما میزان پژوهش‌های لازم در زمینه‌ی این بیماری، علی‌رغم شیوع نسبتا بالای آن در كشور، كم است. شناسایی افراد پیشگام در انجام پژوهش‌های مرتبط با این سندرم، در كنار مشخص كردن زمینه‌هایی از دانش كه خلاء آن در كشور در خصوص این بیماری وجود دارد، می‌تواند زمینه‌ی بسیاری از مطالعات پژوهشی را برای محققین علاقه‌مند فراهم كند.