تحليل كهن‌الگوي سفر قهرمان در داراب‌نامه طرسوسي براساس الگوي جوزف كمپبل

The Analysis of the Archetype of Heroʹs Journey in Darab Nama of Tarsusi Based on Joseph Campbellʹs Pattern

جوزف كمپبل با ارائه كهن‌الگوی سفر قهرمان، كوشیده است نشان دهد كه سفر قهرمانان در آثار روایی ملت‌های مختلف، غالباً از الگوی واحدی تبعیت می‌كند. به عقیدۀ او این الگو از سه بخشِ جدایی، تشرف و بازگشت تشكیل شده است. در پژوهش حاضر میزان تطابق سفر داراب در داراب‌نامه طرسوسی، با این الگو بررسی شده است. پیكی داراب را به سفر دعوت می‌كند. در ابتدا در اجابتِ دعوت، تعلّل می‌ورزد، سپس سفر را آغاز می‌كند. با فائق آمدن بر نگهبانان آستان نخستین، وارد جادة آزمون می‌شود و بر موانع آن غلبه می‌كند. سپس با زن وسوسه‌گر مواجه می‌شود و سرانجام با خدابانو ازدواج می‌كند. وی در آشتی با پدر موفق است و به بركت نهایی می‌رسد. اگرچه او در ابتدا از بازگشت امتناع می‌كند، در نهایت به وطن باز می‌گردد و از نگهبانان آستان بازگشت عبور می‌كند و با غلبه بر مشكلات پیش رو، ارباب دو جهان می‌شود. هرچند بخش‌های اندكی از الگوی كمپبل در این داستان وجود ندارد، نتایج پژوهش گویای تطابق این سفر بر الگوی یاد شده است.

By presenting the archetype of heroʹs journey, Joseph Campbell has tried to show that this archetype has a common pattern in narrative texts of different nations.  He believes that the archetype has three parts: departure, initiation and return. The present article, studies the way in which the journey of Darab (in Darab Nama of Tarsusi) with the archetype of hero’s journey correspond. Piki invites Darab to journey and at first, Darab delays in responding his request, but then, he begins his journey. After overcoming the guards of ‘the first gate’, he enters ‘the road of examination’ and prevails upon obstacles. Then, he comes face to face with the tempter woman and finally marries Khodabanoo. Darab is successful in making peace with his father and reaches final blessing (barakat). Despite his refusal at first, finally he returns to his homeland and triumphs over the guards of ‘the return gate’, and after overcoming the difficulties, he becomes the master of two worlds. Even though some of the patterns presented by Campbell are not present in the story, but the results show that the journey of Darab corresponds with his overall pattern.