بررسي مفهوم جنگ در دوره سلجوقيان

Survey of the concept of war during the Seljuk

مفهوم جنگ در قلمرو ایران اغلب با تغییراتی در نظام فكری و معنایی رو‌به‌رو بوده است كه این امر در دورة سلجوقیان به‌دلیل ورود ساختار و نظام فكری ایلی آن‌ها در قلمرو حكومتی صورت گرفته است. مفهوم جنگ در قلمرو ایران پیش از اسلام اغلب به‌معنای عامل برقراری نظم تصویر ‌شده است، ولیكن این مفهوم بعدها در تركیب با امر مذهبی در قالب عامل برقراری عدالت بازتعریف می‌‌شود. در عصر سلجوقی مفهوم جنگ با توجه به اندیشة تغلب در نظام ایلی دچار دگردیسی دیگری می‌شود تا با مقتضیات عصر جدید هماهنگ شود. به ‌همین دلیل، برای بازشناسایی مفهوم جنگ در عصر سلجوقی به‌ جای‌یابی مفاهیم نظم، عدالت، و تغلب در نظام اندیشگانی این عصر نیاز است. از این‌ رو، این نوشتار به‌دنبال تبیین جایگاه پدیدة جنگ در نظام اندیشگانی عصر سلجوقی بر اساس روش تحلیلی ـ تبیینی خواهد بود. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد كه در عصر سلجوقی مفهوم تغلب ناشی از زمینة ایلی و قبیله‌ای سلجوقیان در تركیب با مفهوم برقراری عدالت در نظام دینی و هم‌چنین مبتنی بر مبانی اندیشه‌ای جنگ در قالب عامل ایجاد نظم تعریف جدیدی از مفهوم جنگ ارائه می‌كند كه در قالب ساختار و امر سیاسی تعریف‌شدنی است.

The concept of war in the territory of Iran is often faceing with changes in the system of thought and meaning. This issue in Seljuk period has been done due to their tribal structure and system of thought in the government. The concept of war in the territory of Iran before Islam era is often portrayed as a discipline. However, this concept in combination with religious affairs were later redefined in terms of justice. In the Seljuk era, concept of war is experiencing another metamorphosis to be coordinated with the demands of a new age due to the thought superiority in the tribal system. For this reason, in order to identify the concept of war in the Seljuk era locating concepts of Discipline, justice and superiority system of thought in this age is required. Hence, this article seeks to explain the phenomenon of war in the Seljuk system of thought based on the analytical method. The findings of this study shows that in the Seljuk era, concept of superiority in combination with the concept of justice in the religious system as well as the idea based on the thought of war is presented in the form of creation of Regulation Provides a new definition of the concept of war Which can be defined in terms of political structure and the politic due to tribal and ethnic background of the Seljuks.