نظام حقوقي انتخابات و حق انتخاب در جمهوري اسلامي ايران

Conceptual Model of Electoral Behavior within a Religious Democracy

نظام حقوقي انتخابات در ايران بر پايه اصل‌هاي قانون اساسي، گزاره‌هاي قانوني و رويه‌هاي انتخاباتي بنياد گرفته است. اين سه خاستگاه، در طول هم جاي مي‌گيرند و گزاره‌هاي قانوني پيرو قانون اساسي و رويه‌هاي انتخاباتي نيز پيرو قانون عادي و قانون اساسي‌اند. سنجش ثبات و ارزش نظام حقوقي انتخابات در گرو پيوند طولي اين سه منبع است، ولي اين پيوند با سنجه‌هاي حقوقي روشن نمي‌شود. قانون اساسي مشروعيت مقام‌ها و منصب‌ها و نيز اعتبار كارها و امور را در گرو انتخابات مي‌داند. قانون‌هاي عادي نيز نظام حقوقي انتخابات ثبات نمي‌يابد چون انباشتگي قوانين انتخاباتي و دگرگوني‌هاي پياپي آن‌ها در سال‌هاي پس از انقلاب به همراه كاستي‌هايشان، نظام حقوقي انتخابات را هنوز در گام آزمون و خطا نشانده است. رويه‌هاي انتخاباتي و برداشت‌هاي برآمده از قانون‌هاي عادي نيز به‌طور طبيعي نمي‌توان چشم داشت كه نظام انتخاباتي ثبات يابد.