نقد ديدگاه هاي هري فرانكفورت و چارلز تيلور در مورد انتخاب‌گري آدمي بر اساس نظريه اسلامي عمل و پيامدهاي آن در تربيت

Human Choice and Education: Islamic Theory of Action versus Frankfort and Taylor 's View

هدف اصلي اين پژوهش، بررسي و نقد مفهوم انتخاب‌گري آدمي در بستر انديشه‌هاي هري فرانكفورت و چارلز تيلور بر مبناي نظريه اسلامي عمل است. براي دستيابي به اين هدف از روش پژوهش تحليل مفهومي و استنتاج بهره گرفته شد. فرانكفورت در تفكيك اميال آدمي معتقد است درحالي‌كه اميال مرتبه اول، اميالي موجودند، اميال مرتبه دوم، حاصل موضعي هستند كه آدمي نسبت به اميال مرتبه اول اتخاذ مي كند. تيلور با پذيرش كلي اين مدل مرتبه بندي شده، قائل به ضرورت اصلاح و بازنگري در اين ديدگاه است. وي بر تأثير مؤلفه زبان و اجتماع در ماهيت اين اميال تأكيد مي كند. ارزيابي اين دو ديدگاه از منظر نظريه اسلامي عمل، اشتراك ها و تفاوتهايي را بين حالات سه‌گانه نفس آدمي با الگوي مرتبه بندي شده اميال آشكار مي كند. اين مقايسه كه در چهار محور مختلف صورت مي پذيرد، حاكي از آن است كه از منظر نظريه اسلامي عمل، نقش ارزش هاي اجتماعي در اميال مرتبه دوم، نيازمند بازنگري است. سرانجام، بايسته‌هايي تربيتي برآمده از اين بررسي در سه محور گسترش و تنوع‌بخشي به اميال مرتبه اول ، زمينه‌سازي براي تكوين اميال مرتبه دوم و تقويت ارتباط تأمل با عمل ارائه گرديدند.

The main aim of this research is examining and criticizing the concept of human choice in terms of Harry Frankfurt and Charles Taylor 's view based on Islamic theory of action. Conceptual analysis and inference are used as research methods for this aim. Frankfurt in discrimination of human desires says whereas first order desires are given, second order desires are results of human position. Regarding this general Frankfurtian hierarchical Model of human desires, Taylor endeavors to revise it concerning secondorder desires. He emphasizes on language and society in secondorder desires creation process. Examining views of Frankfurt and Taylor on human desires upon Islamic Theory of Action reveals some compromises and differences. Triple states of human soul (nafse) in Islamic theory can be correspond with hierarchical model of human desires. Comparative analysis has been done in four dimensions, indicats that based on Islamic view of action, role of social values in secondorder desires requires some modifications. Finally, educational implications of this discussion explained in these three topics: “improvement and diversification of firstorder human desires”, “planning for secondorder human desires formation” and “supporting relation between reflection and action”.