بررسي مقايسه‌اي صفت‌هاي ريخت‌سنجي و شمارشي ماهيBarilus mesopotamicus در رودخانه‌هاي سيمره، چنگوله و سياه گاو استان ايلام

The comparative evaluation of morphometric and meristic characters of Barilus mesopotamicus (Cypriniformes: Cyprinidae) in Seimareh, Changoleh and Siahgave Rivers in Ilam province

مطالعه ماهيان در بوم سازگان هاي آبي از بسياري جهات از جمله بوم‌شناسي، رفتار‌شناسي، حفاظت و مديريت منابع آبي، بهره‌برداري از ذخاير و پرورش آن‌ها حايز اهميت است. در همين راستا در پاييز سال 1391 ساختار جمعيتي ماهيBarilius mesopotamicus در استان ايلام مورد مطالعه و بررسي قرار گرفت. به‌اين منظور 69 نمونه ماهي از رودخانه سيمره (34 نمونه)، چنگوله (نمونه 20) و سياه گاو (نمونه 15) به‌وسيله الكتروشوكر صيد گرديد. 29 صفت ريخت سنجي به‌وسيله كوليس ديجيتال اندازه‌گيري و 7 صفت شمارشي به‌وسيله لوپ چشمي شمرده شد. صفت هاي ريخت-سنجي قبل از تجزيه ‌و تحليل به جهت كاهش خطاي حاصل از رشد ناهمسان نمونه‌ها استاندارد شدند. جهت بررسي اختلاف ريختي بين گروه‌هاي موردبررسي، نمونه ها تحت تحليل مولفه‌هاي اصلي (PCA) و تحليل متغيرهاي كانوني (CVA) قرار گرفتند. در مورد صفت هاي ريخت سنجي 9 عامل نشان‌دهنده حدود 7/73 درصد تنوع و در مورد صفت هاي شمارشي 2 عامل نشان‌دهنده حدود 1/74 درصد تنوع بين افراد سه جمعيت بود. 10 صفت ريخت سنجي و 4 صفت شمارشي در بين جمعيت هاي مورد مطالعه داراي اختلاف معني‌دار با يكديگر بودند (05/0P < ). روش تجزيه به مولفه‌هاي اصلي و متغيرهاي كانوني نشان داد با وجود همپوشاني نسبي جمعيت‌هاي Barilius mesopotamicus در رودخانه‌هاي سيمره و چنگوله جمعيت رودخانه سياه گاو در جايگاهي مجزا قرار دارد. در اين مطالعه صفت هاي اندازشي و شمارشي به‌خوبي توانستند جمعيت‌ رودخانه سياه گاو را از رودخانه‌هاي سيمره و چنگوله تفكيك بنمايد.

Study of fishes on aquatic ecosystems in many respects, including ecology, behavior, biology, conservation and management of water resources, exploitation of resources and training are important. So in the autumn 2011, the population structure of Barilius mesopotamicus was studied. In this order, 69 samples of the mentioned fish from seimareh (34 samples), Changoleh (20 samples) and Siahgave (15 samples) rivers caught by electrofishing. Twenty nine morphometric and seven meristic characters were analyzed. Morphological characteristics were standardized before statistical analysis to reduce the error of the allometric growth in morphological characteristics, nine factors were indicators of 73.73% characteristics diversity and in meristic characteristics two factors were indicators of 74.11% characteristics diversity between people of three populations. Ten morphometric characters and four meristic characters had significantly showed the difference between populations. Although, The Principal component analysis (PCA) and canonical variables analysis (CVA) showed a relative overlap Barilius mesopotamicus populations in Seymareh and Changoleh rivers, the siyah gav,s population located in a separate group. The results of this study showed that the morphometric and meristic characters could be separated the Changoleh and Seymareh rivers from Siyah gav population very well.