كليدواژه :
irrigation water , Vegetable Crop , Weight of fruit , Yield per plant , Threshold salinity , آب آبياري , وزن ميوه , عملكرد بوته , صيفي جات , آستانه شوري
چكيده فارسي :
افزايش شوري آب و كاهش منابع آب‌هاي سطحي و زيرزميني در مناطق مركزي ايران لزوم بكارگيري مديريت‌هاي مناسب براي جلوگيري از كاهش عملكرد گياهان در اثر شوري را مي‌طلبد. استفاده از خاكپوش‌هاي پلي‌اتيلن يكي از راهكارهاي كاهش اثرات سو شوري بر گياهان مي‌باشد. در اين پژوهش، تاثير تركيب فاكتوريل چهار سطح شوري آب آبياري دو، چهار، شش و هشت دسي زيمنس بر متر (dS m-1)و دو تيمار خاكپوش پلاستيكي شامل خاكپوش شفاف و مشكي و شاهد (بدون خاكپوش، زمين لخت)، در يك طرح بلوك كامل تصادفي در سه تكرار بر عملكرد ميوه طالبي (رقم شاه‌آبادي) بررسي شد. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه اثر شوري آب آبياري بر عملكرد ميوه، متوسط وزن يك ميوه، عملكرد يك بوته، تعداد ميوه برداشتي مرغوب و نامرغوب و عملكرد ميوه مرغوب و نامرغوب (در حد احتمال يك درصد) و بر تعداد ميوه در بوته (در حد احتمال پنج درصد) معني‌دار شد. همچنين اثر خاكپوش بر عملكرد ميوه و متوسط وزن ميوه در متر مربع و عملكرد يك بوته (در سطح احتمال يك درصد) و بر تعداد ميوه در متر مربع و تعداد ميوه در بوته (در سطح احتمال پنج درصد) معني‌دار شد ولي اثر متقابل شوري در خاكپوش معني‌دار نشد. عملكرد ميوه در تيمارهاي شوري دو، چهار، شش و هشت دسي زيمنس بر متر بترتيب برابر با12/5، 01/4، 04/3 و 94/2 كيلوگرم در متر مربع بود كه در حد احتمال يك درصد معني‌دار شد. اختلاف عملكرد و خصوصيات اندازه‌گيري شده ميوه بين تيمارهاي خاكپوش پلاستيكي شفاف و مشكي معني‌دار نشد ولي بين خاكپوش‌هاي مشكي و شفاف معني‌دار شد. عملكرد تيمار شاهد، خاكپوش مشكي و شفاف بترتيب برابر با 18/2، 47/4 و 69/4 كيلوگرم در متر مربع بود. در انتهاي فصل رشد شوري اختلاف شوري خاك بين تيمارهاي خاكپوش پلاستيكي با شاهد (در حد احتمال پنج درصد) معني‌دار ولي بين تيمارهاي خاكپوش مشكي و شفاف معني‌دار نشد. عصاره اشباع خاك (ECe) در عمق 60-0 سانتيمتري خاك با افزايش شوري آب آبياري افزايش داشت و از dS m-1 5/4 در شوري آب آبياري dS m-12 به dS m-1 11 در شوري آب آبياريdS m-1 8 افزايش نشان داد. با افزايش شوري آب آبياري اثر خاكپوش پلاستيكي بر كاهش شوري خاك بيشتر شد. رابطهYr=100- 7.1X(ECe-2.48) بين عملكرد نسبي (Yr) و ECe در عمق 60-0 سانتمتري خاك بدست آمد، بنابراين طالبي گياهي نسبتاً حساس به شوري مي‌باشد و استفاده از خاكپوش پلاستيكي براي كاهش تنش شوري و زود رسي ميوه توصيه مي‌گردد.
چكيده لاتين :
In central region of Iran, increasing soil and water salinity and declining ground and surface water resources have increased the necessity of reducing the effect of salinity on crop yield. Utilization of plastic mulches is an effective method for reducing the salinity hazard on plant growth. In this respect, an experiment was conducted on cantaloupe using factorial combination of four irrigation water salinities of 2, 4, 6 and 8 dS m-1 and three mulch treatments including bare soil (control), transparent (TPM), and black plastic mulch (BPM). The experimental design was randomized complete block design in three replicate. The analysis of variance showed that the effects of saline irrigation water on yield, mean weight of fruit, yield of plant, yield of marketable and non-marketable fruit were highly significant (P < 0.01), and on number of harvested fruit were significant (P < 0.05).The effect of mulch treatments on fruit yield and mean weight of fruit was highly significant (P < 0.01) and on number of fruit per m-2 and number of fruit per plant were significant (P < 0.05). The interaction effects of saline irrigation water and mulch were not significant on any of the aforementioned parameters. The cantaloupe yield in 2, 4, 6 and 8 dS m-1 irrigation water treatments across all mulch treatments were 5.12, 4.01, 4.03 and 2.94 kg m-2, respectively, and were significantly different (P < 0.01). The plot yield for the control, BPM, and TPM were, respectively, 2.18, 4.47, and 4.69 kg m-2, and there was significant differences (P < 0.05) between plastic mulch with the control. With increasing irrigation water salinity from 2 to 8 dS m-1, the average soil salinity in 0 to 60 cm soil layer increased from 4.5 dS m-1 to 11 dS m-1. Increasing salinity of irrigation water enhanced the effect of mulch treatment on decreasing the soil salinity. The relationship between cantaloupe yield and soil salinity was Yr=100- 7.1X(ECe-2.48), where Yr, and ECe (dS m-1) are the relative yield (yield of non-saline to saline treatment yield) and soil electrical conductivity in 0-60 cm soil layer. Therefore, cantaloupe is moderately sensitive to salinity and utilization of plastic mulches to increase earliness and decrease the effect of irrigation water salinity is recommended.
