اصل رقابت تعقيب در دادرسي كيفري در پرتو نظام حقوقي فرانسه و ايران

Principle of the Competition of Pursuit in France and Iran's legal System

دعاوي كيفري در بيشتر موارد دو جنبه دارند؛ جنبۀ عمومي كه براي حفظ نظم و امنيت عمومي و احياي حقوق جامعه اقامه مي شود و جنبۀ خصوصي براي طرح دعواي بزه ديده در قبال خسارات ناشي از ارتكاب جرم. اقامۀ دعوا از لحاظ جنبۀ عمومي توسط دادسرا صورت مي پذيرد و قضات دادسرا به نمايندگي از طرف جامعه اين وظيفه را بر عهده دارند. اما به مرور زمان در دادرسي هاي كيفري به بزه‌ديده نيز اختياراتي داده شد تا وي نيز بتواند علاوه‌بر اقامۀ دعواي خصوصي، دعواي عمومي را هم براساس شرايطي به جريان بيندازد. اين امر در نظام حقوقي فرانسه «اصل رقابت تعقيب[1]» خوانده مي‌شود. در اين مقاله شرايط اعمال اين اصل در نظام حقوقي فرانسه و اينكه اصولاً در نظام قضايي ايران نيز اعمال اين اصل امكان‌پذير است يا خير؟ بررسي مي‌شود. از طرفي اعمال اين اصل در دادرسي هاي كيفري با اعمال اصول ديگر چه پيامدهايي در پي دارد؟ نتيجه نشان مي دهد كه اعمال اصل رقابت تعقيب در دادرسي كيفري ايران امكان پذير نيست. همچنين اعمال اين اصل در دادرسي كيفري براساس شرايطي ممكن است با اصول ديگر تعارض ايجاد كند.

Criminal cases are mainly of two aspects; general aspect which is employed so as to maintain order and security and restore the rights of society, and the private aspect which is practiced for the victim's lawsuit for the damages resulting from the crime. Proceeding is practiced by the criminal court in terms of general aspect and the judges on the behalf of the people have got this duty. However, the victim was given some options in the criminal courts to be able to launch public trial as well as private dispute based on the conditions. This is known as the principle of the competition of pursuit in the French legal system. In this paper, we deal with the conditions of practicing this principle in the French legal system to see whether it is possible to employ this in Iran's or not? On the other hand, what consequences might it bring in the criminal offices along with practicing the other principles? The results show that employing the principle of the competition of pursuit in the Iranian criminal procedure is not possible. Practicing this principle also could create conflicts with the other principles in the criminal procedures based on some conditions.