پديد آورندگان :
هادي، اميد نويسنده دانشگاه آزاد اسلامي واحد تبريز، دانشكده كشاورزي، گروه گياه‌پزشكي , , كاظمي، محمدحسين نويسنده گروه گياه پزشكي دانشكده كشاورزي دانشگاه تبريز , , لطفعليزاده، حسين نويسنده بخش تحقيقات گياه‌پزشكي، مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي، استان آذربايجانشرقي، تبريز ,
چكيده فارسي :
درختچه افدرا (Ephedra) از تيره (Ephedracae) متعلق به راسته افدرال بوده و جز كلاميدوسپرم‌ها محسوب مي‌شود (2). اين درختچه در مناطق خشك، بياباني و كوهستاني رشد مي‌كند. در ايران ?? گونه با ?? واريته انتشار دارد. اين درختچه داراي خواص درماني مي‌باشد به صورتي كه در طب سنتي چين در حدود ???? سال پيش براي درمان آسم و بيماريهاي تنفسي استفاده مي‌كردند (4). گونه‌هاي مختلف افدرا كم و بيش داراي آلكالوييدهاي معروف افدرين هستند كه مصرف وسيع دارويي دارد. عصاره ميوه‌ي افدرا براي رفع ناراحتي‌هاي مجاري تنفسي موثر است. اين درختچه آفات مختلفي دارد. به عنوان مثال در حدود ?? گونه از سوسك‌هاي خانوادهCurculionidae ، خانواده Bruchidae و زنبورهايي از بالاخانواده Chalcidoidea كه هم آفت و هم پارازيتوييد سوسك‌هاي خانوادهBruchidae از جمله جنس Bruchidius مي‌باشند. در اين تحقيق، نمونه‌هايي از طريق آسپيراتور جمع‌آوري و داخل ميكروتيوب حاوي الكل ??% نگهداري شدند. در بررسي‌هاي اوليه، اين زنبورها به جنس Ksenoplata تعلق داشتند. در مطالعه دقيق با استفاده از كليدهاي شناسايي Bou?ek (1965) و Trjapitzin (1981) گونه Ksenoplata quadrata Bou?ek, 1965 تشخيص داده شدند. بر اساس بررسي‌هاي به عمل آمده اين گونه تاكنون از ايران جمع‌آوري نشده است (3). نمونه‌هاي جمع‌آوري شده در كلكسيون حشرات مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي آذربايجانشرقي نگهداري مي‌شوند.
گونه Ksenoplata quadrata Bou?ek, 1965: نمونه هاي مورد بررسي: ايران، آذربايجان شرقي، تبريز، خرداد ??9?، ? نر، ? ماده. جمع آوري كننده: اميد هادي.
اين گونه تاكنون از كشورهاي آذربايجان، اسپانيا، الجزاير، اسلواكي، بلغارستان، تركيه، صربستان و مقدونيه گزارش شده است (1; 5) و براي نخستين بار از ايران گزارش مي گردد. اين زنبور پارازيتوييد سوسك هاي خانواده Bruchidae است (1) كه احتمالاً روي افدرا هم به سوسك هاي اين خانواده حمله مي‌نمايد. از مهم‌ترين مشخصات اين گونه مي‌توان به موارد زير اشاره كرد.
حشره ماده- طول بدن 8/1 الي 2 ميلي‌متر، رنگ بدن شامل بند اول شاخك، پيش ران و ران سبز متاليك، شاخك سياه، پنجه و ساق به رنگ قهوه اي روشن، بند اول شاخك بلندتر از اولين سه بند شاخك و به چشم ساده مي‌رسد، طول بندهاي تاژك به طرف انتها كاهش يافته و عريض، طول اولين بند تاژك حدود 3/1 برابر عر آن و آخرين بند به ندرت پهن‌تر، بر روي همه ي بندهاي تاژك اندامهاي حسي عمومي به صورت طولي پراكنده و حدود دو سوم هر بند را اشغال كرده، پروپوديوم فاقد كاريناي مياني، در بال جلويي رگبال پس كناري كمي بلندتر از حاشيه‌اي، شكم تقريبا هم اندازه سر و سينه ولي از ديد پشتي پهن ديده نمي شود.
حشره نر- طول بدن در حدود 2/1 ميلي متر، بند اول شاخك در نيمه انتهايي نسبتاً فشرده شده و به طور نسبي كوتاه و حدوداً بلندتر از بند دوم شاخك به همراه اولين بند فونيكول، تاژك بلند و باريك و پوشيده از موها سفيد رنگ، طول اولين بند فونيكول بيشتر از عرض آن، هفتمين بند تاژك از بند چماق شاخكي جدا و حدوداً 6/1 برابر پهن‌تر است.
چكيده لاتين :
Ephedra (Ephedracae) belongs to Klamidosperm (2) and growths in arid areas, desert and mountain. In Iran, it includes 13 species with 13 varieties. It’s a medical plant and uses for more than 2000 years in Chinese traditional medicine for asthma and other respiratory problems (4). Different species of Ephedra have more or less well-known ephedrine alkaloids that use widely. Ephedra fruit’s extract is effective for respiratory problems (3). It has different pests, such as 10 species of the families of Curculionidae, Bruchidae and superfamily Chalcidoidea. Some of these wasps are pest and parasitoid of Bruchidae such as Bruchidius species.
During this study, specimens were collected by aspirator and were kept in the micro tubes containing 70% alcohol. The initial investigation showed it belongs to the genus Ksenoplata. These specimens were identified as Ksenoplata quadrata Bou?ek, 1965 using identification keys of Bou?ek (1965) and Trjapitzin (1981) which has not been collected from Iran so far (3). Specimens are deposited in the insect collection of the Department of Plant Protection, East-Azarbaijan Research Center for Agriculture and Natural Resources, Tabriz, Iran.
Ksenoplata quadrata Bou?ek, 1965: Materials Examined: Iran, East- Azerbaijan, Tabriz, June 2016, O. Hadi leg., 8 ??, 8 ??.
This species has been reported from Azerbaijan, Spain, Algeria, Slovakia, Bulgaria, Turkey, Serbia and Macedonia
(1; 4) and it is new record for Iran. This wasp is parasitoid of Bruchidae (4) that may attacks these beetles on Ephedra, as well.
The most important characters of this species can be as follow: Female: body length 1.8-2mm; body metallic green including scapes, coxae and femura, antennae black, tibiae and tarsi testaseous; scapus barely as long as first three funicular segments combined and slightly above the ocellus, funicular segments hardly decreasing in length and hardly increasing in width, the first about 1.3 times, the last scarcely as long as broad, all with sparse longitudinal sensillae generally situated in distal two thirds of each segment; propodeum without trace of median carina; postmarginal vein of forewing slightly longer than the marginal vein; abdomen hardly, or as long as, head plus thorax, in dorsal view not quite twice as long as broad.
Male: body length 1.2 mm; scapus moderately expanded ventrally in distal half, relatively short, about as long as pedicellus plus ring segments plus first funicular segment; flagellum long and slender, covered with whitish erect bristles, length of first funicular segment more than width, 7th funicular segment distinctly separated from the other two claval segments, about 1.6 times as long as broad.
