بررسي و تعيين ميزان راديوآكتيويته عنصر سزيم -137 و پيامدهاي زيست محيطي آن در آب و خاك درياچه شورابيل

Review and Determine the Amount of Radioactive Element Cesium 137 and its Environmental Impacts In lake Water and Soil Shoorabil

درياچه شورابيل در محدوده شهر اردبيل و نسبت به شهر ، در بلندي قرار گرفته و به صورت يك حوضه بسته رسوبي در يك ناوديس نامتقارن كم عمق، در كوهپايه هاي جنوب شهر اردبيل قرار دارد. اين درياچه به عنوان يكي از اكوسيستم‌هاي حساس موجود در استان اردبيل با خصوصيات فيزيكي، شيميايي، اكولوژيكي و بيولوژيكي خاص و منحصر به فرد به شمار مي‌آيد. يكي از عوامل بالقوه زيانبار زيست محيطي، پرتوهاي يون ساز مي‌باشند كه مي‌تواند ناشي از منابع طبيعي با منشاء كيهاني و مواد پرتوزاي طبيعي موجود در پوسته زمين و نيز منابع مصنوعي شامل مواد پرتوزاي مصنوعي ، دستگاه­هاي پرتوساز و يا حادثه در رآكتور باشند. عنصر سزيم137 يكي از مواد راديو اكتيو مصنوعي است كه در حالت عادي در طبيعت يافت نمي‌شود و در اثر حادثه چرنوبيل در محيط پراكنده و كشورهاي مشترك‌المنافع، اروپاي شرقي واحتمالاً قسمت‌هايي از استان اردبيل را نيز تحت تأثير قرار داده است. بنا به اهمًيت موضوع  با نمونه­برداري از آب و خاك اطراف درياچه شورابيل ، احتمال وجود اين ماده بررسي و مقدار آن با استفاده از دستگاه گاما اسپكترومتر با دتكتور نيمه هادي ژرمانيم خالص  با رعايت كليه شرايط واستانداردهاي مرتبط IAEA  و ASTM  در آزمايشگاه جابر ابن حيان سازمان انرژي اتمي ايران ، اندازه گيري گرديد كه نتايج بدست آمده دليل بر وجود عنصر سزيم در خاك اطراف درياچه شورابيل كه مي‌تواند ناشي از حادثه چرنوبيل باشد و دليل عدم وجود اين عنصر در آب بوده و مقدار آن در آب درياچه همواره كمتر از حد تشخيص دستگاه مي‌باشد.

Shoorabil Lake, which locates in the middle of Ardabil city, is higher than the city itself. It is an enclosed sedimentary basin in southern mountain foots of Ardabil. This lake as one of the sensitive ecosystems of Ardabil is of unique and special physical, chemical, ecological, and biological properties . One of the elements which is potentially destructive to environment is ion generating radiances. This is the result of natural recourses with cosmic origin, natural radioactive substances in earth’s crust, and artificial resources like artificial radioactive substances and radioactive systems in the reactor.The Cs – 137  Ashrams Chernobyl scattered in the environment and the CIS, Eastern Europe and possibly parts of the province of Ardabil is also affected .For determining activity degree of elements Cs137, Iran’s atomic energy agency laboratory (JaberEbnHayyan laboratory), and measured by HPGe Gamma spectrometer with germanium detector in watersamples reached nearly to its acceptable level. No density of cesium 137 – which is among artificial radioactive substances – was observed, and in all samples, it is lower than the level identified by Gamma spectrometer system of Jaber Ebn Hayyan laboratory in Iran’s atomic energy agency. Therefore, it can be said that there is no evidence of Chernobyl or any other unnatural phenomenon in the waters around Shoorabil Lake. The amount of Cesium 137, which is unnatural radioactive substance and its presence can be due to Chernobyl