القاء بافت كالوس و آناليز مواد موثره اسانس گياه دارويي . Dracocephalum moldavica L

Callus induction and essential oil composition of Dracocephalum moldaviaca L.

بادرشبويه با نام علمي L.  Dracocephalum moldavicaگياهي يكساله، علفي ومعطر از تيره­نعناع و بومي آسياي مركزي است.در اين مطالعه توليد بافت كالوس از گياه بادرشبويه و شناسايي تركيبات فرار اسانس آن مورد توجه مي‌باشد. بذرهاي گياه پس از ضدعفوني توسط اتانول (70درصد) و هيپوكلريت سديم (10درصد)، در محيط كشت MS كشت داده شدند. پس از جوانه‌زني، لپه گياهچه­هاي حاصل جدا شده و در محيط‌هاي كشت MS حاوي مقادير مشخصي از تركيبات هورموني با غلظت‌هاي متفاوت از نفتالن ، استيك اسيد و بنزيل آمينوپوزين منتقل شدند. نمونه­ها جهت كالوس زايي در اتاقك رشد با شرايط نوري حدود 2400 لوكس با دوره نوري 16 ساعت روشنايي و 8 ساعت تاريكي و در دماي 2524 درجه سانتي‌گراد قرار داده شدند.پس از ايجاد مقادير لازم از كالوس، مقدار كالوس بدست آمده توزين و بيشترين كالوس از بين محيط هاي كشت با تركيبات هورموني مختلف جهت استخراج اسانس انتخاب شد. اسانس گيري با استفاده از دستگاه كلونجر و با روش تقطير با آب انجام شد و مواد موثره آن به‌وسيله دستگاه GC/MS مورد تجزيه قرار گرفت. نتايج نشان داد كه ميزان كالوس بدست آمده از لپه گياهچه بادرشبويه به ميزان هورمون­هاي گياهي بستگي دارد. حداكثر توليد كالوس در محيط كشت MS حاوي غلظت­هاي 4 ميلي گرم درليتر نفتالن استيك اسيد به همراه 5/1 ميلي‌گرم در ليتر بنزيل آمينوپوزين حاصل شد. همچنين نتايج آناليز اسانس نشان داد كه تركيبات عمده اسانس شامل تيمول (9/45 درصد)، دكان (3/26 درصد)، دودكان (03/7 درصد)و هگزادكانوئيك اسيد (08/7 درصد)مي­باشد.

Dracocephalum moldavica L. is an annual aromatic herb, belongs to Lamiaceae family and indigenous of central Asia. In the recent study, we focused on induction of callus tissue and identification of callus essential oil composition. After sterling with ethanol 70% and sodium hypochloride (1%), seeds of the plants were cultured in a Petri dishes line with MS medium. Seedling cotyledons were isolated and transferred to Petri dishes contained MS medium with different combinations of plant hormones, BAP and NAA. For callus formation, the Petri dishes incubated in a growth chamber at 25°C and certain photoperiod of 16/8h light/darkness with 2400 lux light intensity. The produced callus weight was measured for all of treatments for determining optimal hormonal combination. Essential oil compositions of the callus were obtained from the optimal combination by hydro distillation method (Clevenger type apparatus) and were analyzed by gas chromatographymass spectrometry (GCMS). The results were showed that callus formation from cotyledons of Dracocephalum moldavica L. seedlings took place in a dose dependent manner of phyto hormones. The maximum Cali genesis was seen in MS medium supplemented with NAA (4 mg/l) and BAP (1.5 mg/l) and thymol (45.99%), decane (26.29%), hexa decanoic acid (7.08%) and dodecane (7.03%) were the main components of callus essential oil.