ارزيابي و مقايسه محتواي فنل، فلاونوئيدكل و عملكرد آنتي اكسيداني برگ و ميوه در 14 ژنوتيپ مختلف گياه كنار (Ziziphus mauritiana L.) در جنوب ايران

Evaluation of total phenolic, flavenoeid content and antioxidant activity of Leaf and Fruit in 14 different genotypes of Ziziphus mauritiana L. in south of Iran

استفاده از تركيبات طبيعي ضدميكروبي و آنتياكسيداني مانند اسيدهاي آلي، اسانس‌ها و عصاره‌هاي گياهي مي‌توانند جايگزين مناسب و ايمني در مواد غذايي و صنايع دارويي باشند. از اين‌رو هدف از اين تحقيق ارزيابي ميزان فنل، فلاونوئيد و خاصيت آنتي اكسيداني ژنوتيپ‌‌هاي مختلف گياه كنار بود. در اين تحقيق 14 ژنوتيپ بومي گياه كنار (Ziziphus mauritiana L.) در سال 1395 از مناطق جنوب كشور شامل جيرفت، رودان، ميناب و جاسك جمع‌آوري گرديد. ميزان فنل و فلاونوييد كل بر اساس روش‌هاي اسپكتروفوتومتري و ارزيابي عملكرد آنتي اكسيداني عصاره‌‌ها با استفاده از روش DPPH ارزيابي گرديد نتايج حاصل از تجزيه دادهها نشان داد كه ژنوتيپ گياه كنار در منطقه رودان از بيشترين ميزان فنل كل (417/20 ميليگرم در گرم عصاره خشك) و فلاونوئيدكل (119/52 ميليگرم در گرم عصاره خشك) برخوردار بود. نتايج حاصل از ارزيابي ميزان توانايي به دام اندازي راديكال‌هاي آزاد عصاره هيدرو الكلي برگ و ميوه به‌صورت مجموع نشان داد كه ژنوتيپ گياه كنار در منطقه رودان و سپس ژنوتيپ‌‌هاي گياه كنار در  شهر تالار به ترتيب با ميزان 086/83 و 064/82 ميكروگرم در ميلي‌ليتر ژنوتيپ‌‌هاي برتر بودند. در كل عصاره هيدروالكلي برگ ژنوتيپ‌‌هاي كنار نسبت به ميوه از خاصيت آنتي‌اكسيداني بيشتر و ژنوتيپ كنار منطقه رودان و سپس ژنوتيپ كنار منطقه تالار، ژنوتيپ‌‌هاي برتر از لحاظ خواص آنتي اكسيداني بودند. با توجه به ميزان بالاي خاصيت آنتي‌اكسيداني گياه كنار و همچنين به‌دليل خطرات سرطان‌زايي آنتي‌اكسيدان‌هاي مصنوعي و سنتز شده، پيشنهاد مي‌گردد فرآورده‌هاي گياه كنار مخصوصاً كنارهاي رودان و تالار به‌عنوان جايگزيني مناسب بجاي مواد نگه‌دارنده و همچنين ميتوان از آن‌ها به‌عنوان منابع غني و در دسترس، در صنايع غذايي و داروسازي استفاده كرد.   استفاده از تركيبات طبيعي ضدميكروبي و آنتياكسيداني مانند اسيدهاي آلي، اسانس‌ها و عصاره‌هاي گياهي مي‌توانند جايگزين مناسب و ايمني در مواد غذايي و صنايع دارويي باشند. از اين‌رو هدف از اين تحقيق ارزيابي ميزان فنل، فلاونوئيد و خاصيت آنتي اكسيداني ژنوتيپ‌‌هاي مختلف گياه كنار بود. در اين تحقيق 14 ژنوتيپ بومي گياه كنار (Ziziphus mauritiana L.) در سال 1395 از مناطق جنوب كشور شامل جيرفت، رودان، ميناب و جاسك جمع‌آوري گرديد. ميزان فنل و فلاونوييد كل بر اساس روش‌هاي اسپكتروفوتومتري و ارزيابي عملكرد آنتي اكسيداني عصاره‌‌ها با استفاده از روش DPPH ارزيابي گرديد نتايج حاصل از تجزيه دادهها نشان داد كه ژنوتيپ گياه كنار در منطقه رودان از بيشترين ميزان فنل كل (417/20 ميليگرم در گرم عصاره خشك) و فلاونوئيدكل (119/52 ميليگرم در گرم عصاره خشك) برخوردار بود. نتايج حاصل از ارزيابي ميزان توانايي به دام اندازي راديكال‌هاي آزاد عصاره هيدرو الكلي برگ و ميوه به‌صورت مجموع نشان داد كه ژنوتيپ گياه كنار در منطقه رودان و سپس ژنوتيپ‌‌هاي گياه كنار در  شهر تالار به ترتيب با ميزان 086/83 و 064/82 ميكروگرم در ميلي‌ليتر ژنوتيپ‌‌هاي برتر بودند. در كل عصاره هيدروالكلي برگ ژنوتيپ‌‌هاي كنار نسبت به ميوه از خاصيت آنتي‌اكسيداني بيشتر و ژنوتيپ كنار منطقه رودان و سپس ژنوتيپ كنار منطقه تالار، ژنوتيپ‌‌هاي برتر از لحاظ خواص آنتي اكسيداني بودند. با توجه به ميزان بالاي خاصيت آنتي‌اكسيداني گياه كنار و همچنين به‌دليل خطرات سرطان‌زايي آنتي‌اكسيدان‌هاي مصنوعي و سنتز شده، پيشنهاد مي‌گردد فرآورده‌هاي گياه كنار مخصوصاً كنارهاي رودان و تالار به‌عنوان جايگزيني مناسب بجاي مواد نگه‌دارنده و همچنين ميتوان از آن‌ها به‌عنوان منابع غني و در دسترس، در صنايع غذايي و داروسازي استفاده كرد.

Medicinal plants uses and their active ingredients as natural anti microbial and antioxidant agents are interested recently, because they had high quality of flavonoid and terpenoid antioxidants get a great importance in the food and drug industries. In this research to purpose of phytochemical and antioxidant activity of Ziziphus mauritiana L. the leaves and fruit of 14 wildgrowing genotypes of plant were collected in 2016 from the southern regions of Iran (Jiroft, Rodan, Minab and Jask). Plant hydro alcoholic extract was obtained by maceration technique. Total phenol  and flavonoid content were measured by FolinCiocalteu reagent and  Aluminium chloride method, respectively  and antioxidant activity was evaluated  by DPPH method.The results were showed that the highest total phenol content (20.41 mg GAE / g dry extract) and the flavonoids (52.12 mgQEE / g dry extract) was belong to plant genotype of Rodan region (two).  According to data the leaf extract of plant had more total phenol content and antioxidant activity with IC50= 88.08 µg/ml than fruit extract of plant especially in Rodan region (two). The plant organ and the habitat condition could have a significant effect on the phytochemical content and antioxidant activity of plant extract. So due to high contents of phenol and flavonoid contents and optimal antioxidant activity of plant in Rodan and then Talar region respectively, Ziziphus mauritiana L. could be referred as an natural effective antioxidant get use a great importance in the food and drug industries.