تاثير تنش شوري بر رشد و توزيع يوني در ارقام متحمل و حساس گياه كلزا (Brassica napus L.)

به منظور بررسي واكنش ارقام كلزا به تنش شوري آزمايشي گلخانه­اي به صورت فاكتوريل بر پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار به اجرا درآمد. سه سطح شوري صفر، 100و 200 ميلي مولار به عنوان تيمار شوري از زمان استقرار بوته (4 برگي) اعمال گرديد. در اين تحقيق غلظت يون هاي سديم و پتاسيم و نيز نسبت پتاسيم به سديم در بافت­هاي مختلف سه رقم كلزا (PP-401-15E، Hyola401 و Hyola60) كه به لحاظ تحمل به شوري متفاوت بودند، 30 روز پس از اعمال شوري مورد مقايسه قرار گرفتند. تجزيه داده­ها نشان داد كه تاثير شوري بر همه صفات معني دار بود. هم چنين نتايج نشان داد كه زيست­توده اندام هوايي و ريشه و عملكرد دانه در رقم حساس (PP-401-15E) كاهش بيشتري نسبت به ارقام متحمل (Hyola401 و Hyola60) در واكنش به تنش شوري داشت. در اين تحقيق به نظر مي رسد كاهش مقدار زيست توده اندام هوايي، عمدتاً به دليل اثرات اسمزي املاح و نه اثرات ويژه يوني مي باشد. تجمع سديم در اندام هوايي و ريشه ارقام متحمل كمتر بود كه اين موضوع نشان داد تحمل در اين ارقام با ميزان ممانعت از ورود نمك به داخل گياه مرتبط مي باشد. هم چنين در اين آزمايش نسبت پتاسيم به سديم در جوان­ترين برگي كه به حداكثر سطح خود رسيده بود، در رقم حساس كمتر از ارقام متحمل بود. توزيع يوني در گياه كلزا مي تواند به طور قابل توجهي باعث بهبود تحمل به شوري گردد. نفوذ­پذيري نسبي غشاء در رقم PP-401-15E در شوري 200 ميلي مولار افزايش بيشتري نسبت به ارقام مقاوم داشت، از اين رو مي توان از آن به عنوان ملاك انتخاب به منظور افزايش مقاومت به شوري بهره گيري نمود.