راهبرد و ديپلماسي رقابتي قدرت هاي بزرگ در آمريكاي لاتين

تغيير در نوع نگرش و رويكرد قدرت هاي بزرگ نسبت به منطقه آمريكاي لاتين و همچنين تغيير در ماهيت روابط آنها با كشورهاي اين منطقه، موجب تحول در رفتارها و اقدامات ديپلماتيك آنها شده است. پرسش اصلي پژوهش حاضر اين است كه آيا برايند اين تغييرات منجر به شكل گيري نوعي ديپلماسي رقابتي بين قدرت هاي بزرگ شامل ايالات متحده آمريكا، چين، روسيه و اتحاديه اروپا در منطقه آمريكاي لاتين شده است؟ در اين صورت، مولفه هاي اساسي الگوي مزبور چيست و چگونه مي توان آن را تبيين و تحليل كرد؟ براي يافتن پاسخ به اين پرسش اصلي، مقاله حاضر بر اين فرضيه استوار است كه در شرايط كنوني روابط بين الملل به دليل گذار نظم جهاني به سوي نظام چندقطبي و كاهش قدرت ايالات متحده آمريكا، اين كشور برخلاف گذشته قادر به اعمال نفوذ گسترده سياسي و نظامي در كشورهاي آمريكاي لاتين نيست. از اين رو، مهم ترين رقباي آمريكا در سطح جهاني با اغتنام فرصت، طي ساليان اخير حضور اقتصادي و نظامي خود را در آمريكاي لاتين تقويت كرده و به رقابت ديپلماتيك گسترده اي مبادرت ورزيده اند. با عنايت به ماهيت و ويژگي هاي موضوع مقاله، تحقيق در چرايي و چگونگي شكل گيري الگوي جديد رقابت ديپلماتيك بين قدرت هاي بزرگ در آمريكاي لاتين، مستلزم پرداختن به شاخصه هاي علمي-پژوهشي دانش روابط بين الملل و تلفيق آن با جنبه هاي كاربردي حرفه ديپلماسي به مثابه فن روابط بين الملل است. از اين رو، ابتدا با استفاده از روش تحليل و تطبيق، مباني نظري و راهبرد ديپلماسي منطقه اي قدرت هاي بزرگ در آمريكاي لاتين مورد واكاوي و مقايسه قرار گرفته و سپس با تكيه بر برخي شاخص هاي مطرح در حرفه ديپلماسي نظير اظهارات، موضع گيري ها، رفتارها، تصميمات و اقدامات دولتمردان، الگوي رقابت بين قدرت هاي مورد نظر از منظر ديپلماسي مورد ارزيابي حرفه اي و تطبيق كاربردي قرار مي گيرد. در اين تحليل و ارزيابي، شكل گيري الگوي ديپلماسي رقابتي قدرت هاي بزرگ در منطقه آمريكاي لاتين متغير وابسته اي فرض شده است كه تابعي از متغيرهاي مستقلي همچون افول قدرت هژمونيك آمريكا، منافع راهبردي قدرت هاي بزرگ و شرايط در حال گذار روابط بين الملل و ويژگي هاي كشورهاي اين منطقه است.