مروري نظام‌مند بر مفاهيم و الگوهاي ترويج و عمومي‌سازي علم

A SystematicReview Concepts and Patterns of Promotion and Popularization Science

گسترش سريع علم به‌عنوان نتيجه قهري تلاش بشر براي شناخت پديده‌هاي پيراموني خود، وضعيتي را پيش كشيده است كه به شكاف ادراكي عموم نسبت به علم مشهور است. اين شكاف ادراكي ميان علم و عامه مردم، باعث عدم پذيرش علم، عدم حمايت از علم و از همه مهم‌تر عدم مشاركت در علم است كه مانع و چالش بسيار جدي در برابر رشد روزافزون علم تلقي مي‌شود. بدين جهت ترويج علم، شامل مجموعه‌اي از برنامه‌ها و فعاليت‌هايي است كه در راستاي فهم‌پذيركردن مفاهيم علمي براي عموم مردم و ارتقاي توان درك عموم براي فهم مفاهيم علمي انجام مي‌شود. اين فرايند به‌عنوان مقوله‌اي فرارشته‌اي در همه حوزه‌هاي علمي به‌منظور ارتقاي آگاهي و دانش و بينش عموم، تقويت باور و اعتماد عمومي به علم، جلب مشاركت عامه در علم، آموزش علوم به مردم عادي انجام مي‌شود، اما حوزه ترويج يا «عمومي‌‌سازي» علم نيز مانند هر انديشه و تفكر ديگري، شاهد تحولات و ديدگاه‌هاي متفاوتي بوده است. بر اين مبنا، مقاله حاضر مي‌كوشد ضمن اشاره به تاريخچه‌اي از ترويج علم و واكاوي مفاهيم و اهداف آن، ديدگاه‌ها و الگوهاي مختلف اين فرايند را به لحاظ تاريخي و كاركردي با مروري نظام‌يافته بحث و بررسي كند.

The rapid expansion of science as a result of human efforts to understanding natural phenomena and its surroundings, has raised a situation that is well known to “public perception and science gap”. This gap between science and the public, has caused failure of acknowledgment of science, lack of support for science and most importantly lack of participation in science. It is an extremely serious obstacle to the development of science. Therefore, the popularization of science includes a set of programs and activities in order to understand the scientific concepts for the public and promote public perception of scientific concepts. This trans-disciplinary process as an issue in all scientific fields occurs in order to the knowledge and insight of the public, strengthen the public confidence in science, public participation in science, eduactue ordinary people about sciencebut in the field of popularization of science, like any other thought, there have been developments and different views. Accordingly, this article attempts to analyze the concepts and points of promoting science and its goals, then to study and discuss attitudes and patterns of this process on the systematic review historically and functionally